Wzorce inwestycyjne, część 11

Jeśli coś w inwestowaniu jest uznaniowe, to z pewnością wiąże się z problemami wyboru.

Tematy prezentowane w tym cyklu do tej pory:

• Powtarzalność zjawisk rynkowych i jak korzysta z nich W.Buffett   -> część 1
• Czym są wzorce inwestycyjne -> część 2
• Zalety stosowania wzorców w praktyce -> część 3
• Wady stosowania wzorców: niestacjonarność -> część 4 , złuda (nie)działania -> część 5 , zanikanie efektywności -> część 6, ułomny transfer wiedzy-> część 7 , podatność na manipulacje-> część 8 , ignorowanie przewagi-> część 9, chybione cele -> część 10

    WADY WZORCÓW INWESTYCYJNYCH i PROBLEMY ICH UŻYCIA c.d.

   8. Uznaniowość zastosowań

Dobrymi słowami w miejsce ‚uznaniowości’ mogłyby by być równie dobrze ‘subiektywność’ albo ‘intuicyjność’, wybrałem uznaniowość jako odpowiednik powszechnie używanego w tej branży angielskiego słowa „discretionary”. W najprostszym tłumaczeniu oznacza, że:

Wszystko, co nie ma charakteru w całości obiektywnie zdefiniowanego w zakresie wyszukiwania i zastosowania wzorców, jest uznaniowe.

Dlaczego rodzi to problemy i znalazło się w tym akurat punkcie?

Przecież coś, co można zastosować w elastyczny sposób, zależny od sytuacji, co można na bieżąco modyfikować, co nie ma sztywnych ram w tak skomplikowanym ekosystemie jak rynki giełdowe, musi być lepsze. Tak zresztą podchodzi do tego wielu inwestorów, z tymi na szczycie włącznie.

Najważniejszych odpowiedzi definiujących wspomniany negatywny aspekt istnieje jednak kilka:

– uznaniowych, a więc subiektywnie używanych rozwiązań nie da się sprawdzić w naukowy sposób za pomocą weryfikacji hipotezy zerowej,

– jeśli czegoś nie można wiarygodnie, rzetelnie sprawdzić, nie ma żadnej pewności, że daje to przewagę na rynku, że działa w zyskowny sposób,

– jeśli coś jest obiektywnie nieweryfikowalnie, można sprawdzić to jedynie w empiryczny sposób, ale bez żadnej gwarancji, że wynik nie był losowy i że jest wiarygodny dla całego zbioru danych,

– coś trudno weryfikowalnego i nieobiektywnie skonstruowanego nie da się w rzetelny sposób przekazać i nauczyć innych,

– nieweryfikowalne obiektywnie wzorce łatwo daje się przemycić w zmanipulowanych przekazach, trefnych szkoleniach, nieuczciwych materiałach komercyjnych,

– uznaniowe techniki trudno ulepszać, wychodzi z tego bowiem uznaniowość w innym wymiarze,

– nieobiektywne użycie stawia trudny problem manitoringu, nadzoru, wyciągania wniosków, uczenia się na błędach,

– uznaniowość daje spore pole do popisu emocjom, które wcisną się zawsze tam, gdzie istnieją białe plamy.

To najważniejsze problemy z tym związane, choć nie wyczerpują pełnego ich katalogu. Można więc tylko unieść ze zdziwienia brwi i zapytać: dlaczego w takim razie uznaniowe wzorce są tak powszechnie używane? Odpowiedzi zajęłyby kolejny tekst temu poświęcony, co zrobię w innym czasie. Dam tylko jedną, ale może najważniejszą odpowiedź już teraz, która myślę wystarczy:

Skoro 80-90% aktywnych inwestorów traci, to znaczy, że problem istnieje i ma sporą skalę.

Przy tym uznaniowość przejawia się na kilku poziomach w użyciu wzorców inwestycyjnych,

   a/ Uznaniowość opisu wzorca

Mamy z nią do czynienia, gdy jego opis otwiera całą masę ścieżek interpretacji.

Przykład:

Powszechnie znanym wzorcem jest –> „Kupuj korekty”.

Tak naprawdę można go rozpisać na dziesiątki możliwości typu ‘kupuj gdy spada’, ‘kupuj gdy już rośnie od dołka’, „łap sam dołek korekty”, które mają dość ogólnikowy charakter, pozbawiony dokładnych wskazówek.

Jakże inaczej brzmi ten wzorzec obiektywnie zdefiniowany w postaci np. „kupuj korektę gdy urośnie minimum 1% od ostatniego dołka, powstałego po minięciu lokalnego szczytu” (nie wchodzimy w dywagacje, czy to działa, ale da się zawsze rzetelnie sprawdzić)

   b/ Quasi-obektywność opisu wzorca

Wiele wzorców jest precyzyjnie opisana regułami, a mimo to każdy widzi go inaczej.

Przykład:

W Analizie technicznej są to niemal wszystkie klasyczne formacje wykresowe albo np. fale Elliota. Podręczniki zawierają dokładne opisy jak je wyznaczać.

Praktyka pokazuje jednak pełną uznaniowość w działaniu. W rezultacie 10 elliotowców w oparciu o ten sam precyzyjnie opisany wzorzec wyrysuje go na wykresie na 10 różnych sposobów w czasie rzeczywistym.

   c/ Uznaniowość użycia wzorca

Jeden i ten sam wzorzec, nawet super obiektywnie zdefiniowany, może być użyty na setki uznaniowych sposobów lub z różnymi parametrami. To zmieniać może jego pierwotne przeznaczenie, jego wymowę i samo działanie.

Przykład:

Jeśli jako wzorzec użycia wzorca użyjemy popularne „value investing”, które w swym rdzeniu jest w pewien sposób obiektywnie zdefiniowane, możemy uzyskać różne wyniki zależne od wbudowania go w całość użytej strategii, wplecenia w inne metody, łączenia z filtrami dodatkowymi, użycia w analizie decyzyjnej w ten czy inny sposób. Dlatego wyniki Buffetta różnią się od wyniku Kowalskiego. Buffett dodaje bowiem do podstawowej wersji cały szereg swoich usprawnień.

Inny, techniczny: RSI jest uznawany za wskaźnik zmiany trendu, jednak w delikatnie innej konfiguracji jest wskaźnikiem jego kontynuacji.

   d/ Rozpiętość następstw

Mamy z tym do czynienia w momencie, gdy ten sam wzorzec, nawet obiektywnie opakowany w reguły i systematycznie użyty, prowadzi do różnych następstw z uwagi na różne użycie technik zarządzania ryzykiem.

Przykład:

Podawałem go już wcześniej. Zbierzmy 100 biegłych traderów i każmy im używać tej samej techniki (wzorca) na tym samym rynku i w tym samym okresie. To jak operują zależy od nich samych i ich wiedzy oraz doświadczeń. Otrzymamy 100 różnych wyników, od super zysków po straty.

To pokazuje w najdokładniejszy sposób, że jakość i wynik inwestowania przy użyciu wzorów nie tyle zależy od nich samych, ile od operującego nimi inwestora, który potrafi wtłoczyć je w efektywny mechanizm decyzyjny.

Nie znaczy to wcale, że nie należy ich używać. Jesteśmy na nie zresztą skazani. Wszystko zależy od tego jak pożytki danego wzorca chcemy i potrafimy wykorzystać we własnym procesie inwestycyjnym. Jedni zrobią to już na etapie jego początkowych weryfikacji przydatności i skutków użycia w różnych konfiguracjach, inni w procesie intensywnego treningu praktycznego, jeszcze inni w pełnych systemach, a ostatni nie będą potrafili użyć ich zyskownie wcale. Ale kto obiecywał, że pieniądze na giełdzie będą same się rozmnażać?

CDN

—kat—