Na wąskim rynku, kiedy ceny poruszają się w niewielkim przedziale cenowym, nie ma sensu starać się przewidywać, jaki będzie następny duży ruch, wzrostowy czy spadkowy” Jessie Livermoore („Wspomnienia gracza giełdowego”. E. Lefevre)

Rynek giełdowy wraz z całą  otoczką, którą tworzy biznes analityczno-medialny rządzi się niemal tymi samymi prawami co show-biznes. Należy być wyrazistym i się wyróżnić. W szczególności jeśli chodzi o wszelkie oceny dotyczące przyszłości. Przy czym sami nauczyliśmy się tego, a może nawet oczekujemy tego od mediów, analityków i komentatorów, by te prognozy były jak najbardziej wyraziste.

Wychodząc naprzeciwko temu zapotrzebowaniu od kilku już lat Saxobank pozwala sobie na swoją listę prognoz na kolejne lata, o których bardzo chętnie mówi się w mediach biznesowych, bo spełniają rolę swego rodzaju „pudelka” w doniesieniach giełdowych.

Pięć lat temu pochylałem się już nad serią tych prognoz Saxobanku w tekście „Inwestorze, bawmy się za twoje pieniądze”.

Showmani z Saxobanku wiedzą zresztą na czym polega zabawa, bo prognozy te niemal zawsze zatytułowane są jako „szokujące”, co wpisuje się w retorykę tabloidową  – „szoku i niedowierzania!”.

Oczywiście praktycznie każda z tych prognoz analitycznie jest wyłącznie próbą ekstrapolacji obecnych trendów, o czym wiele lat temu pisał już James Montier opierając się na wynikach własnych badań. Mimo, że 68-75 procent analityków i zarządzających sądzi, że skuteczność ich prognoz jest wyższa od przeciętnej, w rzeczywistości jest znacznie niższa i najczęściej odzwierciedla wyłącznie bieżącą sytuację. Nieco szerzej zajmowałem się tym tematem w materiale „Prognozy czy postgnozy

 

Co ciekawe w prognozie na 2015 rok analitycy Saxobanku doskonale wpisali się właśnie w ten trend, choćby przy okazji prognoz kakao. Swój zestaw przepowiedni opublikowali na początku grudnia (wyprzedzając całą resztę, zyskując więc większe zainteresowanie medialne)

Kontrakty terminowe na kakao osiągną rekordową cenę 5 000 USD za tonę

Na całym świecie rośnie popyt na czekoladę: na Zachodzie głównie na ciemną, natomiast w Azji w ujęciu ogólnym. Ze względu na zakłócenia podaży związane z obawami przed wirusem Ebola i niedoinwestowaniem kluczowych regionów produkcji w Afryce Zachodniej, świat konsumuje znacznie więcej kakao, niż je produkuje. W efekcie w 2015 r. ceny kakao osiągną rekordowy poziom przekraczający 5 000 USD za tonę.”

Prognoza ukazała się kilka dni po tym, gdy przedstawiciele producentów czekolady ostrzegli przed zbliżającym się niedoborem czekolady w najbliższych latach. Naturalnie nadal możliwy jest wzrost cen tego surowca, jednak trzeba będzie zmienić „narrację powodów”. Ebolą media się już znudziły.

Do tej samej grupy prognostyków szokujących należy również Krzysztof Rybiński. Każdorazowo, gdy czytam jego oczekiwania na rok kolejny mam przed oczami obraz szalonego proroka stojącego na rozwalonej skrzynce, gdzieś w publicznym miejscu i z obłędem w oczach wykrzykującego o końcu świata, który nadchodzi. Albo nawet, który już nadszedł, tylko my tego zupełnie nie zauważyliśmy.

Takie podejście do prognoz nie jest niczym zaskakującym. Daniel Kahneman w „Pułapkach myślenia” pisze:

Skrajne prognozy oraz skłonność do przewidywania rzadkich wydarzeń na podstawie skąpych danych to przejawy działania Systemu 1 [chodzi o szybkie myślenie skojarzeniowe, w przeciwieństwie do wolnego logicznego i analitycznego]. Dla naszej maszynerii skojarzeniowej jest rzeczą naturalną, że do skrajnych danych dopasowuje równie skrajną prognozę – tak działa zjawisko zastępowania. Dla Systemu 1 czymś naturalnym jest też generowanie osądów z przesadną pewnością siebie, bo jak już widzieliśmy, pewność zależy od spójności najlepszego opowiadania, które udaje się stworzyć z dostępnych danych. Uważaj: prognozy generowane przez twoje intuicyjne osądy są nie tylko zbyt skrajne, ale w dodatku masz do nich nadmierne zaufanie.

Krótko mówiąc jeden z naszych sposobów myślenia, doskonale wpisuje się w oczekiwania medialno-rozrywkowe. Jest to o tyle absurdalne, że w większości przypadków jesteśmy przekonani, że nasze myślenie przede wszystkim zależy od systemu analityczno-logicznego, czyli jak mawiali twórcy hipotezy rynku efektywnego – jesteśmy racjonalni i proszę z tym nie dyskutować.

 

Swoją drogą trudno oczekiwać, żeby w podsumowaniach roku mijającego i prognozach na rok kolejny znalazło się stwierdzenie „nic się nie wydarzy”. I w zasadzie nic dziwnego. Mnogość rynków pozwala zawsze wyłuskać jakąś skrajną ocenę. Jeśli ktoś potrzebuje wskazówek, jak zostać skutecznym guru prognoz przypomnę ich listę z tekstu sprzed ponad trzech lat „Prognozy są łatwe i skuteczne i nic nie kosztują (przynajmniej analityka)”.

 

1)      Prognozuj często

     Wersja alternatywna – jeśli widzisz, że faktycznie nieźle ci to wychodzi – rób to rzadko, ale wybieraj kilka rynków (mogą być skorelowane ze sobą) i prognoza niech będzie spektakularna

 2)      Lepiej (medialnie) wypada prognozowanie załamań.

 3)      Pokazuj możliwości drastycznych scenariuszy. Nie rzucaj prognoz w stylu „rynek wzrośnie o 100 punktów na koniec roku, jeśli zmienność za ostatnie dwanaście miesięcy wyniosła 500.

 4)      Zaryzykuj od czasu do czasu swoją prognozę, w momencie gdy wszyscy są przekonani, że źle nie będzie

 5)      Jako argumentację wymyśl coś oryginalnego – niech cię cytują, jako tego, który pierwszy zauważył dane zjawisko (chyba, że nadal używasz do własnego tradingu i wciąż ma wartość)*

 6)      Jeśli nie umiesz nic takiego wymyśleć, to po fakcie dopasuj „parę oczywistych sygnałów” – ale takich, o których mało kto pisał.

Mając do dyspozycji rynki surowcowe, walutowe, polityczne zawsze można pozwolić sobie na jakiś skrajny i szokujący pogląd prognostyczny. O wiele większy problem pojawia się, gdy oczekuje się od nas prognozy dotyczącej konkretnego rynku. Rozpoczynając pisanie tego tekstu, chciałem skoncentrować się na pewnym problemie z prognozowaniem zachowania się naszego rodzimego rynku akcji, a w uproszczeniu z oceną tego jak zachować się, któryś z indeksów (WIG, WIG20, mWIG40). Samo to, że jednak mi się to zamierzenie nie udało, jest swego rodzaju diagnostyczne i za chwileczkę doprecyzuję, co mam na myśli.

 

Naturalnie nie jestem odszczepieńcem i też posiadam swój system intuicyjny, który domaga się szoku i skrajnych prognoz.

W naszych corocznych blogowych prognozach, które za kilka dni prawdopodobnie podsumuje Adam Stańczak napisałem:

„Problem w tym roku z prognozami jest taki, ze nie widzę na razie wydarzeń, co do których wszyscy są jakoś przekonani i można je choćby skontrować.
Może to dziwnie brzmi, ale to trochę tak, jakby na siłę szukać powodów do prognozy.
Na dziś – czekam na kilka sygnałów z naszego rynku (co do tego czy jednak podążymy trendem światowym, czy też nie).”

Wracając do prognoz dotyczących naszego rynku wyjaśniłem problem z postawieniem jakichkolwiek sensownych przewidywań na początku stycznia 2014 „Prognostyczne oczekiwanie

W dużym skrócie – czekam, ponieważ nie mam zielonego pojęcia co się wydarzy. Gapię się na rynek i nic nie widzę. Mój stan zilustrowałem obrazkiem gładkiej tafli oceanu.

Przekornie mógłbym powiedzieć, że moja prognoza się zrealizowała. Spadek zmienności, kontrakty terminowe w marazmie i poziom indeksu na koniec 2014 roku, niemal w tym samym miejscu co na jego początku. Co prawda nie wygląda to jak tafla wody, ale…

WIG_ocean_2014

 

Najzabawniejsze jest to, że pod tekstem sprzed roku mogę się niemal w całości podpisać. Nadal nie widzę, niczego co zmieniłoby trend naszego rynku jako całości.

Mogę porozmawiać o moich oczekiwaniach co do ceny złota w 2015 (poniżej 800 dolarów), ropy naftowej (poniżej 30 dolarów). W dużej mierze nie ma tu nic zaskakującego, oznacza to kontynuację dotychczasowych wielomiesięcznych tendencji. Podobnie jeśli chodzi o pojedyncze spółki notowane na GPW, gdzie więcej widzę spadających, które będą kontynuowały trendy (Integer, Quercus, LPP), niż jakichś szczególnie szokujących oczekiwań wbrew większości. Może problemem jest to, że większość jest nieobecna. Brzmi absurdalnie? Ale nie jest. Dopóki na nasz rynek znów nie wrócą tłumy, prawdopodobnie będziemy pogrążeni w marazmie.

***

Ps. część prognoz dotyczących konkretnych rynków zamieszczamy na stronach Linii.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska S.A. w celu: zapewnienia najwyższej jakości naszych usług oraz dla zabezpieczenia roszczeń. Masz prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich sprostowania, a jeżeli prawo na to pozwala także żądania ich usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Masz także prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Więcej informacji w sekcji "Blogi: osoby komentujące i zostawiające opinie we wpisach" w zakładce
"Dane osobowe".

Proszę podać wartość CAPTCHA: *