Z chłopa król

Gdy Andrzej Domański został powołany na stanowisko Ministra Finansów, wśród uczestników rynku kapitałowego zapanowała umiarkowana euforia. Oto wreszcie do pełnienia tej funkcji został wybrany ktoś, kto rozumie niuanse rynku, potrzeby inwestorów, rolę rynku finansowego. Jest więc szansa na realny rozwój i wzmocnienie giełdy. Domański, wcześniej pracujący jako analityk, zarządzający w bankach i funduszach inwestycyjnych, to nie był kolejny polityk czy ekonomista akademik. Dodatkowo prowadził wykłady z finansów behawioralnych, co dawało szansę na to, że jest to ktoś, kto naprawdę rozumie złożoną problematykę podejmowania decyzji.

Dosyć z nieodpowiedzialnymi wypowiedziami, że giełda to kasyno (Marek Belka), czy zaskakującymi decyzjami o wprowadzaniu nowych podatków – od kopalin, czy w inny sposób łupienia spółek, w których dominujący udział ma Skarb Państwa, te zaś mają „szczęście” wchodzić w skład, głównych indeksów (WIG, WIG20). Wielokrotnie pisał o tym Adam Stańczak (Niedoceniona zmiana klimatu, Znacjonalizowany WIG20).

Ktoś od „nas” na stanowisku Ministra Finansów, w dodatku zajmujący się finansami behawioralnymi to gwarancja tego, że nie będą pojawiać się nieodpowiedzialne wypowiedzi, które wstrząsną rynkiem.

Nie będą? Prawda?

Owe nadzieje i oczekiwania pękły jak bańka w ostatni piątek, wraz z cenami akcji banków, które w konsekwencji informacji o nowej daninie nałożonej na banki (bo za dużo zarabiają, a wicie, rozumicie, potrzebna jest kasa na obronność) spadły.., nie nie spadły runęły. PKObp – 12%, PEKAO, 11%, Alior 9%, Santander 8%, mBank 7%.

Prawie jak odliczanie do startu rakiety.

Zerknijmy na PKObp. Spadek o ponad 12 procent w ciągu jednej sesji to trzeci największy spadek w historii tej spółki. 24 lutego 2022 akcje zanurkowały szesnaście procent. Napaść Rosji na Ukrainę. 12 marca 2020 spadek o 13 procent. Obawy przed koronawirusem – globalny krach. No i w końcu 22 sierpnia 2025. Brawo Ministrze Domański! Niezłe towarzystwo – wojna, koronawirus i polski Minister Finansów!

Wielu komentatorów z przekąsem komentuje fakt, że oto ledwie kilka tygodni wcześniej mówiono o nowym rodzaju konta, bez podatku od zysków kapitałowych, którego celem ma być między innymi aktywizacja nowych inwestorów, zachęcanie ludzi do inwestowania na giełdzie w polskie przedsiębiorstwa, by nagle pokazać im na czym polega ryzyko inwestowania.

To o wiele lepsze, niż wszelkie ankiety i oświadczenia, o rozumieniu ryzyka inwestowania w instrumenty finansowe. W zasadzie zarzynamy pomysł, który dopiero się tworzy. Z tym, że konta OKI to na razie projekt ustawy, przed którym daleka droga, a podatek bankowy już zapowiedziany realnie.

Przypomina mi to sytuację z programem Akcjonariat Obywatelski, który również był wprowadzany jako inicjatywa mająca zachęcać do inwestowania na GPW, choć inwestorzy zostali potraktowani jako mięso armatnie (bankier.pl, money.pl). To jest chyba ten rodzaj finansów behawioralnych, którego nie chcielibyśmy testować w praktyce – rozbudź nadzieje, i zarżnij je jednym, precyzyjnym cięciem.

Uznawany za jednego z twórców finansów behawioralnych – Richard Thaler – wprowadził pojęcie „nudge”, co w polskim tłumaczeniu jego książki zostało przedstawione jako impuls (moja recenzja na speculatio.pl), choć chodzi raczej o coś w rodzaju szturchnięcia, kuksańca, drobnego popchnięcia do działania. Ministerstwo Finansów tak w piątek szturchnęło inwestorów, że polecieli na twarz. To czy się podniosą i będą chętni do inwestowania na GPW, czy raczej wybiorą zagraniczne ETFy, kryptowaluty, CFD okaże się przy kolejnych badaniach postrzegania polskiego rynku.

Pamiętajmy jednak, że Andrzej Domański jest z nas, z naszego inwestorskiego ludu.

Nie wiecie sami czego chcecie chcieć,
Więc w chceniu wam pomogę:
Choć królem stał się dla was prosty kmieć –
Krętą wam wskaże drogę.

[…]

Kto z chłopa król – po prostu swoje wie
I ci, co stoją tyłem
Niech sobie plują w najłatwiejszy cel –
Ja wiem – że nie chybiłem.

Królestwo moje jest czy tak, czy siak,
Zakwitnie mi dziedzina.
A jeśli przez was pójdzie coś nie tak –
To już nie moja wina.

Jacek Kaczmarski – Z chłopa król

Jest jeszcze jeden możliwy scenariusz. Może mamy do czynienia z DACO Trade, czyli odpowiednikiem TACO trade (Strategia Taco) i należało w piątek szaleńczo kupować, w końcu lała się krew, a wówczas jak wiemy z zaleceń giełdowych guru, należy robić zakupy. Ale to by oznaczało, że minister Domański powinien powiedzieć, że właściwie to ten podatek to nie 30 procent, ale 28.

I byłoby pięknie.

[foto: AI na podstawie fragmentu portretu Bolesława Chrobrego autorstwa Marcello Bacciarelliego]