Wykres dnia: co się dzieje z amerykańskim konsumentem?

Pod koniec 2013 roku Ben Walsh z Reutersa zwrócił uwagę na interesujący trend: w ostatniej dekadzie istotnie zwiększył się średni wiek urządzeń w amerykańskich domach.

Amerykańskie Bureau of Economic Analysis publikuje dane o przeciętnym wieku urządzeń w amerykańskich gospodarstwach domowych – od samochodów, przez meble, AGD i RTV po biżuterie. Wykres pokazujący zachowanie tego wskaźnika w ostatnich 90 latach jest krótkim kursem ekonomicznej historii USA:

Za Bureau of Economic Analysis

Na wykresie wyraźnie widać kolejne fale innowacji technologicznych. Można także dostrzec wojenne zaciskanie pasa w latach 40. i przestawienie amerykańskiej gospodarki na produkcję wojenną. Z prawej strony wykresu zwraca uwagę zwiększenie się przeciętnego wieku urządzeń w ostatnim okresie. Czy to jest oznaka słabości amerykańskiego konsumenta?

Należy pamiętać, że na pokazany na wykresie wskaźnik istotny wpływ mają przynajmniej cztery czynniki: postęp technologiczny, trend demograficzny, sytuacja gospodarcza i preferencje konsumentów. Tak więc można się spodziewać, że w zależności od nastawienia rynkowego komentatorzy będą przypisywać temu wykresowi pozytywne lub negatywne znaczenie.

Możemy mieć do czynienia z pewnym osłabieniem postępu technologicznego w kilku dziedzinach. Być może za zwiększenie wieku urządzeń odpowiada popularyzacja skromnego, oszczędnego trybu życia (frugality) i przesyt konsumpcjonizmem. Pokazany trend może być także tworzony przez czynniki demograficzne – spadek ekspansji demograficznej, starzenie się społeczeństwa i zmiany postaw społecznych osłabiają proces tworzenia się nowych gospodarstw domowych. To zjawisko może być wzmacniane przez dwie recesje oraz rachityczne i asymetryczne ożywienia, które sprawiają się młodzi ludzie dłużej mieszkają z rodzicami a wszyscy mają mniejszą skłonność do wydawania pieniędzy.

Mamy więc stosunkowo proste zjawisko ekonomiczne, choć o potencjalnie ważnych konsekwencjach, i kilka naprawdę sensownych wyjaśnień tego zjawiska. Co więcej, w przypadku tego problemu można poruszyć inną fascynującą kwestię – czy należy się spodziewać powrotu do średniej? Czy w ogóle istnieje coś takiego jak stały, naturalny wiek urządzeń w gospodarstwach domowych? Czy może tym razem jest inaczej i miały miejsce istotne zmiany, które sprawiły, że wiek urządzeń domowych się wydłużył?

Zauważmy, że te dwie interpretacje mają odmienne konsekwencje. Jedna z nich wzbudza nadzieję na ożywienie amerykańskich konsumentów. Druga z nich te nadzieje istotnie studzi.