W ramach noworocznych rozliczeń sukcesów i porażek zaproponuję kolejny, 9 odcinek treningu dyscypliny w inwestowaniu.
Tym razem zajmiemy się czymś, co najogólniej nazwać można:
Utrata zaufania
To odwrotność nadmiernej wiary w swoje możliwości, opisywanej we wpisie o przesadnym i zgubnym optymizmie.
Kiedy przychodzą słabsze dni, kiedy wyraźnie przestaje nam iść szczęśliwa karta, kiedy drobne problemiki się nawarstwiają, kiedy przestajemy czuć kontrolę nad swoim życiem, kiedy …, i tak dalej, natura postanawia zafundować nam kryzys zaufania. W przypadku inwestowania do utraty zaufania dochodzi przede wszystkim w takich sytuacjach jak:
1. Spiętrzenie strat, powodujące obsunięcie kapitału na rachunku inwestycyjnym.
2. Powstanie jednej straty o dużej wartości.
3. Utrata wcześniej nagromadzonych zysków w zamkniętych już transakcjach lub nadal otwartej pozycji.
4. Rozczarowanie, utrata cierpliwości podczas ruchów rynków niewspółgrających z naszą strategią (np. brak wyraźnych trendów, albo trendy przeciwne do prognozowanych).
5. Nietrafione analizy i/lub prognozy poprzedzające transakcje.
6. Wysypanie się strategii, systemu transakcyjnego.
7. Trudności z eliminacją błędów decyzyjnych czy nadmiernych emocji.
8. Nieosiągnięcie spodziewanych zysków, brak progresu.
9. Zazdrość o wyniki innych.
10. Przeoczenie ważnych informacji, zdarzeń, czynności (np. błąd w zleceniu).
11. Brak wystarczającej wiedzy, kompetencji, rozumienia.
12. Irytacja, depresja spowodowana niekoniecznie problemami natury inwestycyjnej.
Skutki utraty zaufania
Utrata zaufania manifestuje się przede wszystkim na kilka poniższych sposobów:
1. Strach przed dokonywaniem kolejnych transakcji, pomijanie sygnałów własnej strategii inwestycyjnej.
2. Ignorowanie własnych zasad gry, analizy, postępowania.
3. Brak wystarczającej energii do zmian, do realizowania założeń, do dalszej nauki.
4. Porzucenie strategii, planu inwestycyjnego czy inwestowania w ogóle.
5. Mnożenie błędów decyzyjnych.
6. Skakanie z pomysłu na pomysł, ze strategii do strategii, bez wcześniejszego przygotowania.
7. Łatwe uleganie podszeptom, radom, komentarzom innych bez sprawdzenia ich wiarygodności.
8. Poszukiwanie winnych poza sobą, przerzucanie odpowiedzialności.
9. Cierpienie ego i niskie poczucie własnej wartości.
10. Problemy w interakcjach z najbliższymi, problemy natury psychologicznej, uzależnienia, agresja.
Jednym słowem utrata zaufania wyraźnie odbiera nam energię i siłę woli potrzebne do zachowania samodyscypliny i realizowania własnego planu wbrew chwilowym przeciwnościom. A przecież należy zdać sobie sprawę, że wszystkie objawy wymienione wyżej to przecież NORMALNA część tego giełdowego biznesu! To właściwie nieustanna, ale zgodna z naturą inwestowania jazda po sinusoidzie nastrojów, mocno podkopywana nieustanną niepewnością oraz nieprzerwanym działaniem w oparach ryzyka, którego kontrola jest możliwa, choć może nie tak prosto jak w innych pozagiełdowych przedsięwzięciach.
Jak odzyskać zaufanie do siebie, swoich kompetencji, strategii i odzyskiwać poczucie wartości.
Porady:
1. Wszelkie strategie powinny być adekwatnie przetestowane w zakresie osiągania przewagi przynajmniej na danych historycznych, jeszcze lepiej w czasie rzeczywistym, ale przed zaangażowaniem się z pełnym kapitałem.
2. Testy strategii powinny uwzględniać minimum 30 hipotetycznych transakcji, a przy podejściu day-tradingowym znacząco więcej, i przy wszystkich wariantach zmienności (beztrendzie, silne trendy, trendy przeciwne).
3. W testach strategii zdecydowana większość uwagi musi być poświęcona metodom zarządzania ryzykiem, a nie wejściu na pozycję.
4. Traktowanie strat jako świadome wzywanie i moment do rozwoju, kreacji (poszukanie nowych sposobów, trików), lepszej adaptacji.
5. Celowa i rzeczowa analiza oraz wyciągnięcie wniosków z nieudanych działań.
6. Weryfikacja wszystkich składników planu inwestycyjnego, wprowadzenie do niego zmian i usprawnień.
7. Zmniejszenie wielkości pozycji w dalszych transakcjach, ze stopniowym ich powiększaniem zależnie od stanu mentalnej rekonwalescencji.
8. Dywersyfikacja rynków i strategii pomaga w utrzymaniu poziomu zaufania z prostego powodu: zwykle któreś z pozycji znajdują się na plusie, co wzmaga odporność na słabsze momenty.
9. Użycie w dowolnej formie pozytywnych modeli mentalnych, np. jakiegoś wzoru odzyskiwania zaufania i wiary w swoją wartość w przeszłości.
10. Relaks, hobby, pasje, ulubione rzeczy, wsparcie od bliskich, zawsze powinny stać się odtrutką na spadek zaufania.
11. Zrobienie nawet prostej rzeczy, ale z sukcesem, zwiększa siły i energię mentalną (dla kogoś będzie to przebiegnięcie 5 km, dla innego przyrządzenie dania; to muszą być sprawy, w których czujemy się biegli).
12. Ćwiczenia motywacyjne. Np. kilka stron książki w tym temacie, jakiś film w internecie, ulubione cytaty.
13. Przerwa, która pomoże wyczyścić głowę + potem trening na rachunku demonstracyjnym lub na papierze.
14. Odwołanie się do poprzednich sukcesów, przede wszystkim inwestycyjnych, ale także w każdej innej dziedzinie.
15. Spróbowanie się w innych, bardziej adekwatnych mentalnie rodzajach inwestowania czy tradingu.
16. Znajdowanie czas na edukację, poczytanie podręczników, porad, oglądnięcie filmów, webinarów.
17. Praktykowanie uważności (mindfulness), lub innego rodzaju medytacji, które według wszelkich badań pomagają odbudować równowagę.
18. Wzięcie odpowiedzialności za wszystko, co się dzieje, przenoszenie jej na innych jest nierozwojowe.
19. Wprowadzenie prawidłowej perspektywy do przekonań: sukces osiąga się małymi krokami, na drodze doświadczeń i błędów, na zaufanie trzeba zapracować (nie jest dane), nieprzesadzanie z oczekiwaniami.
20. Pozytywny monolog wewnętrzny i praca nad właściwym zarządzaniem emocjami.
CDN.
—kat–
Klauzula informacyjna