Wykres dnia: dlaczego połowa Amerykanów myśli, że gospodarka jest w recesji?

Na początku sierpnia Wall Street Journal (razem z NBC) przeprowadził sondaż, z którego wynika, że niemal połowa Amerykanów (dokładnie 49%) jest przekonana, że amerykańska gospodarka znajduje się w recesji. Ten wynik i tak oznacza spadek z poziomu 58% zanotowanego w lecie 2013 roku.

Rezultat sondażu może wzbudzać zdziwienie. Zgodnie z oficjalną definicją recesji, ostatnie załamanie gospodarcze zakończyło się latem 2009 roku. W trzecim kwartale 2011 roku amerykańskie PKB przekroczyło poziom szczytu sprzed recesji. W maju 2014 roku także rynek pracy „odzyskał” całość miejsc pracy utraconych w czasie kryzysu. Dlaczego więc tak wysoki odsetek Amerykanów jest przekonanych, że gospodarka ciągle znajduje się w recesji?

Okazuje się, że Amerykanie mają ku temu poważne powody. Pokazała je Pavlina Tcherneva na wykresie, którego natychmiastowa popularność szybko dorównała jego metodologicznej kontrowersyjności*. Wykres pokazuje jaka część dodatkowych dochodów wypracowanych w kolejnych epizodach ekspansji gospodarczych w USA trafiała do grupy 10% Amerykanów o najwyższych dochodach i do pozostałych 90% Amerykanów (w każdym kolejnym epizodzie ekspansji dwa widoczne na wykresie słupki sumują się do 100%).

Za Pavlina Tcherneva

Okazuje się, że owoce pierwszej części ostatniego ekonomicznego ożywienia (do końca 2012 roku) w całości trafiły do osiągającego najwyższe dochody decyla Amerykanów (proszę popatrzeć na dwa słupki opisujące okres 2009-2012). Mało tego, pozostali Amerykanie (czyli 90% reszty społeczeństwa) doświadczyli w tym okresie spadku dochodów – przynajmniej zgodnie z danymi, które pokazała Tcherneva. Moim zdaniem, kojarzenie okresów recesji ze spadkiem dochodów a okresów ożywienia gospodarczego ze wzrostem dochodów jest całkiem sensowne. Dlatego w kontekście powyższego wykresu, sposób w jaki połowa Amerykanów odczuwa sytuację gospodarczą nie powinien budzić zaskoczenia. Dla dużej części Amerykanów (być może dla zdecydowanej większości) kryzys nie zakończył się latem 2009 roku i trwał znacznie dłużej, co najmniej do 2012-2013 roku.

* Myślę, że oryginalnym celem wykresu było pokazanie rosnących nierówności ekonomicznych w USA. Moim zdaniem, uwzględnienie na wykresie tylko epizodów ekspansji gospodarczej jest w tym kontekście przykładem manipulowania danymi. Wykres uwzględniające całe cykle koniunkturalne (oparty na tej samej bazie danych) wyglądałby najprawdopodobniej tak (co ciekawe, w długim terminie wydaje się on pokazywać ten sam trend):

Za Scott Winship

Krytykę metodologii, którą zastosowała Tcherneva można znaleźć na blogu autora powyższego wykresu. Polemikę z tą krytyką można znaleźć na stronach VOX.