Z moich doświadczeń wynika, że temat „błędy w inwestowaniu” jest chyba najczęściej unikany przez inwestorów; cóż jednak zrobić, bez przerobienia tego tematu i bez tej wiedzy jesteśmy „ślepi”.
INWESTYCYJNY MINDSET – KLUCZOWE ELEMENTY c.d.
11. Popełnianie błędów i nauka na nich
Żyjemy w kulturze, która nie toleruje popełniania błędów i uczy, aby unikać ich, choćby za wszelką ceną. Nawet nie pozwala, by dawać sobie czy rościć sobie prawa do jakichś błędów. Przy okazji to wymusza brak tolerancji wobec błędów popełnianych przez innych i łatwe obwinianie za własne błędy innych. Z takim mindsetem strusia ciężko potem radzić sobie w inwestowaniu.
Amerykanie są bardziej liberalni i może dobrze, że to od nich rozeszła się kultura ‘prawa do błędów’, ale jest warunek- jeśli popełniasz, to wykaż się tym, że czegoś Cię nauczyły. To jest nie tylko właściwy, ale wręcz niezbędny mindset w tradingu i inwestowaniu.
I właśnie z błędami, dozwoloną ich akceptacją, poznaniem całej ich gamy i zrozumieniem, poznaniem wpływów, nauką wnioskowania oraz radzeniem sobie z nimi musimy stworzyć nowy rodzaj postaw i wartości, które ułatwią przeżycie w tym trudnym środowisku.
Nie będę w stanie wymienić wszystkich błędów, a jest ich masa, które tutaj w tym biznesie na nas czekają. To temat na książkę i są takie już dostępne, szczególnie o błędach behawioralnych, które są dla naszej wiedzy i percepcji w pewien sposób „nienaturalne”, a przez to dużo groźniejsze i trudniejsze do eliminacji. To bowiem gałąź wiedzy istniejąca dopiero kilka dekad, a nie stulecia, nie wyplenimy ich tak po prostu, gdyż są silnym produktem ewolucji.
Pokażę jednak kilka uniwersalnych wskazówek, które pomagają mechanizm błędów w inwestowaniu zrozumieć i radzić sobie z nimi nie tylko na poziomie emocjonalnym, ale przede wszystkim właśnie poznawczym (umysłowym). Musimy przestać się bać wiedzy o nich, egzaminować siebie regularnie pod ich względem i uczyć się.
Błędy w inwestowaniu – 20 prawd i wskazówek:
I.
Błędy to naturalna i nieunikniona część tego biznesu, tylko popełniając je uczymy się w efektywny sposób inwestowania w praktyce, zdobywając stosowne doświadczenia
II.
To błędy powodują straty i brak sukcesów (zaraz po niedziałających strategiach), więc wymagają przynajmniej tyle uwagi i pracy co strategie/analizy
III.
Najtańsza opcja to uczenie się na błędach innych; a popełniali je wielokrotnie nawet legendarni inwestorzy i traderzy, wystarczy zajrzeć do ich wspomnień
IV.
Nie bój się popełniania błędów i nie obwiniaj się za nie bez litości! One zawsze będą, ponieważ jesteśmy niedoskonałym gatunkiem. Istotą jest, by się na ich podstawie uczyć, wyciągać wnioski, eliminować je w coraz większym zakresie
V.
Nie wiń za swoje błędy innych czy rynki. To nierozwojowe i tchórzliwe, nie prowadzi do lepszej inwestorskiej wersji siebie.
VI.
Jeśli nie poznasz wszystkich możliwych do popełnienia błędów w tym biznesie, to nie masz bazy do rozpoznawania ich, pracy nad nimi, wnioskowaniem na ich podstawie i ulepszaniem siebie.
VII.
Nasze mechanizmy obronne nie służą dobrze obiektywnej ocenie popełnianych błędów; jeśli możesz znajdź kogoś doświadczonego (trenera, mentora, kolegę inwestora) w celu konsultacji
VIII.
Nie wszystko, co wygląda na błąd, jest błędem. Strata nie oznacza, że popełniasz błąd, jeśli robisz wszystko zgodnie z przyjętą procedurą i regułami strategii. Z drugiej strony zysk nie zawsze jest oznaką tego, że wszystko robisz bezbłędnie, to tylko rynek miłosiernie sam naprawił Twój błąd.
IX.
Istnieje różnica między błędem a pechową decyzją: błędy wynikają z braku wiedzy lub błędnego rozumienia rynku, podczas gdy pechowe decyzje to sytuacje, które niezależnie od naszego wysiłku zakończą się niepowodzeniem.
X.
Jeśli powtarzasz w kółko te same błędy, to znaczy, że się na nich nie uczysz albo błąd tkwi gdzieś głęboko w Tobie
XI.
Każdy błąd jest źródłem przebogatej wiedzy i okazją do lepszego zrozumienia rynków finansowych i strategii inwestycyjnych.
XII.
Błąd nieświadomy czy powodowany brakiem wiedzy nadal jest błędem. Nie szukaj usprawiedliwień tylko poszukaj jego źródeł.
XIII.
Część błędów popełniamy świadomie lub pod wpływem emocji. Te są najprostsze do eliminacji, ale potrzebujemy aktywnej samoświadomości i woli ich eliminacji
XIV
Jeśli źródło błędów tkwi w samej strategii i przyjętych regułach, to czas je zrewidować i dopasować do własnego charakteru
XV.
Błędy rozwijają zdolności rozwiązywania problemów i kreatywne myślenie; pracując nad nimi zdobywasz nowe kompetencje, które przydadzą się także w codziennym życiu.
XVI
Najczęściej błędy wynikają z niepełnej informacji, nieprawidłowej interpretacji i braku dyscypliny inwestycyjnej. Im bardziej posłużysz się obiektywnymi regułami i zasadami, tym mniejszy wpływ tych czynników.
XVII
Praca nad błędami wzmacnia odporność psychiczną i uczy systematycznego radzenia sobie z trudnościami i stresem, a to daje większe samozaufanie
XVIII
Błędy to pomost między teoretyczną wiedzą o inwestowaniu a zarabianiem w praktyce. Tylko za ich pomocą jesteś w stanie przełożyć wiedzę wyczytaną w poradnikach na osiąganie zysków
XIX
Błędy wymagają rejestru w postaci dziennika, gdzie trzeba przy okazji zapisywać wskazówki, rady dla siebie i zalecenia. W ten sposób możesz monitorować swój postęp i mieć nad tym kontrolę.
XX
Błędy wymagają planowania awaryjnego. Kompletny inwestor z góry musi być przygotowany z działaniem na wszystkie sytuacje, w których błąd prowadzi do niepożądanych skutków.
CDN
—kat—
Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.