Pokazywanie potencjału zysków możliwych do osiągnięcia na rynkach jest wyjątkowo niewdzięczne. Za każdym razem, gdy o tym mówimy, powinniśmy zwracać uwagę na ryzyko związane z inwestowaniem. Tego wymaga przede wszystkim uczciwość. Jednak problem polega na dwóch kwestiach, szczere mówienie o ryzyku się źle sprzedaje, ponadto sami inwestorzy, klienci czasami nie chcą o nim słuchać. W momencie silnej hossy na rynku akcji, gdy zyski wydają się na wyciągnięcie ręki, wielu potencjalnych inwestorów patrzy tylko na optymistyczną stronę. Widzi nie potencjał, ale pewne zyski. Chętnie przelicza stopy zwrotu, wskaźniki wyglądają obiecująco, a przyszłe perspektywy każą wzruszeniem ramion kwitować wszelkie napomnienia sceptyków, żeby jednak uważać.
Weźmy taki prosty wykres pokazujący zachowanie się indeksu WIG od 1995 roku. Wcześniejsze cztery lata zignorowałem przede wszystkim za wyjątkowo odstający rok 1993, podczas którego rynek wzrósł ponad 1000 procent i jeszcze wiele lat będzie wpływał na różnego rodzaju statystyki. Niebieska linia to realne roczne zmiany indeksu, pomarańczowa to średnioroczna stopa zwrotu. O ileż przyjemniejszy byłby świat na pomarańczowo.
Średniorocznie od początku 1995 do końca 2018 roku indeks WIG zmieniał się o 8,8 procent. To atrakcyjny wynik i zbieżny ze stopami z rynków akcji na świecie w długim terminie. Owe niemal 9 procent musi się świetnie sprzedawać, gdy nie pokażemy ryzyka. Gdy powiemy: „zamknij oczy na kilka lat i jest szansa, że wówczas będziesz zarabiał swoje 8,8 procent”. Tylko SZANSA! Bo może się okazać, że masz pecha. Oczywiście spora część inwestorów usłyszy, że w ciągu jednego roku może zarobić swoje 8,8%, co jest oczywiście nieprawdą. Pokazują to wyśmienite wykresy obrazujące, jak realne wyniki odstają od średnich, przywołane niedawno przez Trystero.
Pójdźmy krok dalej i sprawdźmy jak nasza średnia roczna stopa zwrotu wygląda na tle WSZYSTKICH 12 miesięcznych obserwacji zmian. Czyli nie tylko grudzień do grudnia w kolejnych latach.
Jak widać, biegnie sobie gdzieś w dolnej partii dotychczasowych rocznych wyników, między wartościami poniżej 80 procent oraz powyżej -55%.
A więc chcesz zarobić swoje 8,8% rocznie? A czy jesteś gotowy stracić w ciągu roku -55%. Bo to, że jesteś gotów zyskać 80% to jasne. Dotychczasowa historia pokazuje, że w 47 procentach przypadków jest szansa, że twój wynik z kolejnego dwunastomiesięcznego okresu będzie niższy niż 8,8%. Jesteś na to gotowy?
Naturalnie, większość z nas powie – wyniki w krótkim terminie na rynkach akcji są złudne; nie należy patrzeć w perspektywie rocznej. Natura ludzka jest jednak niecierpliwa i po prostu patrzymy na wszystko, w krótkim terminie. Rok jest dla nas wyobrażalny i dostępny. Tworzymy więc sobie modele, które są łatwe do wyobrażenia i atrakcyjne. Później zaś zapominamy, że to miał być wyłącznie model i wściekamy się, gdy zamiast obiecanych +8,8% zysku mamy stratę. Jest to szczególnie dotkliwe, gdy zdarza się w pierwszym okresie naszej inwestycji.
Photo by Jp Valery on Unsplash
Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.