„Nieskończona liczba Rzeczy szydzi z naszego umiłowania Ładu. Szukajcie – a znajdziecie; zawsze w końcu znajdziecie, jeżeli będziecie tylko dość żarliwie szukali, statystyka bowiem niczego nie wyklucza, czyni wszystko możliwym, jedynie mniej lub więcej prawdopodobnym. Historia zaś jest ziszczeniem się brownowskich ruchów, statystycznym tańcem cząstek, które nie przestają marzyć o innym doczesnym świecie.” Stanisław Lem

Rynek finansowy jest fantastyczny. Pozwala na tworzenie i udowadnianie, najbardziej nawet karkołomnych tez. Jeśli dysponuje się pomysłem, odpowiednim oprogramowaniem i cierpliwością można z dużym prawdopodobieństwem znaleźć takie dni w roku, w którym dotychczas ceny wyłącznie rosły. Można sprawdzać, jaki dzień daje najwyższy wzrost indeksów, zaś później ekscytować się że średnio czwartki wzrost indeksu WIG20 jest największy, bo wynosi 0,13%, choć dla praktycznego tradingu jest to wielkość, która nie ma najmniejszego znaczenia. Można tworzyć karkołomne tezy, w jaki sposób wydarzenia z pop-kultury dają nam informacje o zbliżających się krachach (moja dyskusja z Dapim – patrz komentarze), choć najczęściej łątwo jest znaleźć te związki po fakcie, niż przed faktem i wiele, wiele innych.

Możemy tworzyć różnego rodzaju efekty o wdzięcznych nazwach w tym „efekt Marka Twaina” (http://www.parkiet.com/artykul/7,877340.html), bo ktoś gdzieś kiedyś być może nie  zrozumiał intencji stwierdzenia autora słynącego z ironii: „Październik jest szczególnie niebezpiecznym miesiącem do spekulowania na giełdzie. Innymi takimi miesiącami są lipiec, styczeń, wrzesień, kwiecień, listopad, maj, marzec, czerwiec, grudzień, sierpień i luty.

W gruncie rzeczy część tendencji szerzących się wśród analityków nie różni się wiele od wiary w numerologię i to, że jeśli suma liczb daty urodzenia wynosi ileś tam, to definiuje to osobowość człowieka. W tych zabiegach przodują technicy, choć fundamentaliści oraz ekonomiści również mają swoje ulubione „horoskopy”.

Ostatnio w „zabawę” (jak przyznał sam autor) z liczbami zaangażował się Przemek Barankiewicz z Pb.pl, którego stary blog lubiłem czytać, z uwagi na rzadki na naszym rynku dociekliwy punkt widzenia. Tym razem auto wziął się po raz kolejny za próbę sprawdzenia, jak zachowanie akcji w styczniu jest skorelowane z zachowaniem rynku w całym roku.

Okazuje się, że pewną zależność widać, gdy pod uwagę weźmiemy cztery pierwsze sesje roku. W 13 przypadkach na 15 kierunek WIG był taki sam, jak w całym rozpoczętym roku.

Główne pytanie brzmi – dlaczego „cztery pierwsze sesje”? Nie zaś na przykład dwie. Czy cztery ma jakieś specjalne/ukryte znaczenie?

Swoje „badanie” autor rozpoczął od 1995 roku. W zasadzie czemu, skoro dane za pełny rok są dostępne od 1992 roku? Ciekawe czemu też nie zwrócił uwagi na fakt, że w 13 przypadkach na 15 również pierwsza sesja roku miała zgodny kierunek z późniejszą tendencją całoroczną. Oczywiście warto sprawdzić (i jestem przekonany, że autor to zrobił w celu potwierdzenia własnej tezy), jak to wyglądało na 2,3 i innych sesjach. No więc w okresie 1995-2008 po dwóch, trzech oraz pięciu sesjach w 12 przypadkach na 15 kierunek był taki sam. Uważacie, że statystycznie różnica między 12 a 13 przypadkami na 15 ma znaczenie? Po 10 sesjach kierunek potwierdził się w 11 przypadkach.

A jak to wygląda, gdy weźmiemy pod uwagę okres 1992-2008? Po jednej, dwóch, trzech, czterech, pięciu sesjach w 14 na 18 kierunek był zgodny. Po dziesięciu było to w 12 przypadkach, ale nie wykluczam (a pewnie nawet jest mocno prawdopodobne), że np. po 12, albo 44 sesjach też byłoby to 14 przypadków.

W sumie, gdyby ktoś zrobił podobne „badanie” po 2000 roku, to napisałby, że w 8 przypadkach na 9 po trzech sesjach określony jest kierunek na cały rok.

Dlaczego uważam, że autor „szukał” odpowiedniego potwierdzenia (tak jak analitycy techniczni szukają tylko tych dywergencji, które potwierdzają ich oczekiwania co do rynku). W jednym z lat w podanej tabeli pomylił wartość i „wziął” z kolumny obok – dla trzech dni (kierunek był ten sam, więc na wnioski to nie wpłynęło). Zdarza się to przy pracy z wieloma liczbami w arkuszach kalkulacyjnych i ich dalszym kopiowaniu i przenoszeniu.

Ponadto sam pamiętam, jak lata temu zachwycony podobnymi „zależnościami” i „korelacjami” zaczynałem pisać materiały pod założone tezy, a jeśli wyniki okazywały się odmienne od intuicyjnych oczekiwań, tezy „dopasowywałem” do wyników. Nie ze złej woli. W żadnym wypadku. Raczej było to coś na zasadzie zadziwienia – „o, to jeszcze ciekawsze”.

Ponieważ przez lata utrzymywałem się z pisania, to dla Czytelników nie bardzo obeznanych z tą częścią rzeczywistości mała uwaga – z całą pewnością więcej pieniędzy zarabia się na wierszówce o tego typu efektach, niż na próbach wykorzystania ich w realnym tradingu. 😉

Ale, żeby było jasne nie uważam, że nie warto tego typu rzeczy badać i opisywać. Uważam tylko, że trzeba to robić rzetelnie.

8 Komentarzy

  1. DAPI

    Statystyka służy do badania przeszłosci i wyciąganie z tego wniosków na przyszłośc jest kompletnym nieporozumieniem.
    Coraz większe sukcesy w „przepowiadaniu pogody” wynikają z badania wpływu wzajemnych relacji określonych zdarzeń rzeczywistych a nie z badania statystycznych zachowań w określonym dniu roku.
    Co nie przeszkadza aby znaleźć przypadkowo posługując sie statystyką określoną zależność, która ma swoje rzeczywiste przyczyny/zalezności. Tylko to nie ta kolejność.

  2. Jason Bourne

    Mi też się tak wydaje. Ale chyba po prostu trzeba samemu przejść etap „wiary w cudowne teorie, z godnie z którymi rynek się porusza.”

  3. Trystero

    A czy nie powinno sie zrobic takich badan dla wszystkich serii czterech kolejnych dni sesyjnych w roku i porownac te wyniki z rezultatami pierwszech czterech sesji stycznia?

    Bo cos mi mowi, ze gdzies tam w czerwcu czy wrzesniu takze moga byc ‚magiczne czworki’ przepowiadajace stan rynku za rok.

  4. gzalewski

    Trystero ale ja jestem przekonany, ze spokojnie znajdziesz takie rzeczy.
    Moze komus z zacięciem programistycznym chciałoby sie to zrobic. Poszukac wlasnie takich „trojek”, „czworek”, „piątek”np. w grudniu poprzedzającego roku. Albo np w okresie po Mikołaju, albo po 1 listopada itp, itd.

  5. copy

    Takiego Zalewskiego lubię – zadziorny, rzeczowy, kąśliwy. Jest Pan w formie. A propos – nie podejrzewałem ludzi związanych z finansami o taką erudycje. Kto dzis czyta Lema, a Twaina? – sadziłem, że jedynie filolodzy jak ja:) Chapeau bas. Proszę wybaczyć może zbyt protekcjonalny ton, nie to było moim zamiarem.

  6. Anonim

    Wyciąganie wniosków na podstawie zbyt małej liczby obserwacji to bardzo częsty błąd. Na http://blog.callput.pl/2010/01/nie-lubie-poniedziaku.html jest przykład jak takie „dniowe” prognozy rozsypują się w pył jeśli przetestujemy je na bardziej znaczącej próbie.

  7. gzalewski

    @ copy
    moze jeszcze niedokonczeni filozofowie czytają 😉

    @ Anonim
    Poza wielkoscią próbki problemem są jeszcze same dane. W piątki wygasaja kontrakty. Więc warto wiedziec na jakich danych robimy obliczenia, bo jesli na kontrakcie ktory wlasnie znika, to on bedzie mial (byc moze) mniejsza zmiennosc

  8. Pingback: Blogi bossa.pl » Takiego Zalewskiego lubię

Skomentuj Trystero Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska S.A. w celu: zapewnienia najwyższej jakości naszych usług oraz dla zabezpieczenia roszczeń. Masz prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich sprostowania, a jeżeli prawo na to pozwala także żądania ich usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Masz także prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Więcej informacji w sekcji "Blogi: osoby komentujące i zostawiające opinie we wpisach" w zakładce
"Dane osobowe".

Proszę podać wartość CAPTCHA: *