Wykres dnia: ciemno, zimno ale blisko do szczytów

Dziesięciokrotny wzrost ceny w relatywnie krótkim okresie czasu każdego ważnego w gospodarce produktu powinien wzbudzić zainteresowanie i zaniepokojenie konsumentów, bankierów centralnych i polityków.

Taka sytuacja ma miejsce na rynkach dwóch kluczowych produktów w segmencie energii na kluczowym rynku w Europie: w Niemczech. Bloomberg donosi, że ceny energii elektrycznej na 2023 roku wzrosły do 570 euro za megawatogodzinę. Jeszcze dwa miesiące temu nie przekraczały 300 euro. Jeszcze dwa lata temu wynosiły 40 euro.

Ceny gazu ziemnego w Niemczech są obecnie według Bloomberga około 11 razy wyższe niż przeciętnie o tej porze roku w ostatnich latach. Z „wielkiej energetycznej trójki” tylko ceny ropy naftowej i paliw notują „konwencjonalne” wzrosty.

Dzisiejszy wykres dnia przedstawia benchmarkowe ceny energii elektrycznej na następny rok w Niemczech:

Za Bloomberg

Należy dodać, że w żadnym wypadku nie jest to tylko „niemiecki problem”. Niemal wszystkie państwa europejskie stoją przed wyzwaniem w postaci drastycznie wyższych cen energii elektrycznej i gazu ziemnego w okresie co najmniej kilku kolejnych kwartałów od jesieni 2022 roku. Na początku lipca pisałem na Blogach Bossy o benchmarkowych cenach energii elektrycznej w Polsce, które notują wysoki kilkukrotny wzrost w okresie ostatnich dwóch lat.

Dzisiejszy wykres dnia pochodzi z artykułu Bloomberga, który omawia ryzyko ucieczki przemysłu z Niemiec spowodowanej zabijającymi rentowność i konkurencyjność cenami energii. Wybrałem kilka dramatycznych cytatów ekspertów i przemysłowych insiderów z tego tekstu:

• Obawiam się stopniowej dezindustrializacji gospodarki
• Obecne ceny tworzą olbrzymią presję na wiele firm z energochłonnych branż, które konkurują na rynku globalnym
• Potencjalne katalizatory niepokojów społecznych są widoczne
• Niektóre branże znajdą się w sporych kłopotach i spółki będą musiały przemyśleć kontynuowanie produkcji w Europie

Można zwrócić uwagę na dwa czynniki. Media biznesowe dobrze wiedzą, że teksty kryzysowe są popularne i tak jak z wieloma innymi zagrożeniami „mogą podkręcać” kryzys energetyczny. Branżowi insiderzy mają tendencję do straszenia załamaniem swoich sektorów bo to motywuje polityków do podjęcia preferowanych przez nich działań.

W niczym nie zmienia to faktu, że trzeba być niepoprawnym optymistą by bagatelizować problem kilkunastokrotnego wzrostu cen prądu i gazu. Wydaje się oczywiste, że ta skala podwyżek wymusi szerokie mechanizmy dostosowawcze a tym samym wywoła poważne zamieszanie w gospodarce odzyskującej stabilność po covidowym i postcovidowym zawirowaniu.

W tym kontekście nie sposób pominąć faktu, że DAX znajduje się niecałe 17% poniżej historycznych szczytów. Jak najbardziej sensowne jest pytanie czy inwestorzy nie ignorują nadchodzącego zamieszania tak jak w lutym 2020 roku ignorowali zagrożenie pandemiczne. Nie znam odpowiedzi na to pytanie. Z racji generalnego nastawienia skłaniam się jednak ku zwiększeniu inwestycyjnej ostrożności.