Ożywienie typu swoosh

Na świecie trwa wyścig o najlepsze nazwanie czekającego nas ożywienia. Jedne literki z końca alfabetu zyskują na popularności (U), inne tracą (V), kolejne rosną w siłę (W), ale wszyscy mają świadomość, iż troszeczkę to wszystko mało wiarygodne, bo nadciągająca recesja będzie pod wieloma względami nietypowa.

Zacznijmy od banalnego bezrobocia. Każdy kształcony ekonomista powie wam, iż stopa bezrobocia to wskaźnik opóźniony. Rynek pracy reaguje na spowolnienie jako jeden z ostatnich i jako jeden z ostatnich zaczyna manifestować ożywienie. Stąd gracze giełdowi, z definicji starający się operować w przyszłości, nie zwracają większej uwagi na to, jak kształtuje się stopa bezrobocia.Każdy jej poziom jest już dawno uwzględniony w cenach.

Dziś wiemy – szczególnie mocno dowiemy się na początku maja – że bezrobocie w USA wystrzeli zanim gospodarka amerykańska znajdzie się w tzw. technicznej recesji. Jedna ze zmiennych, którą ignorowaliśmy zacznie krzyczeć nam na temat skali uderzenia, jakiej doznała amerykańska gospodarka w końcówce I kwartału i jaki cios przyjmie w II kwartale. W istocie bezrobocie będzie tym razem wskaźnikiem wyprzedzającym i będziemy śledzić jego wahania po to, żeby zobaczyć, jak szybko wraca normalność.

Inne elementy prognoz na przyszłość zawierają wiele podobnych zmiennych, ale jeszcze więcej niewiadomych. Jak zachowają się konsumenci, gdy będą mogli wrócić do zakupów, gdy pandemia nie będzie wygaszona? Na świecie jest dziś ledwie kilka gospodarek, które chwalą się małą liczbą nowych zakażeń, ale nikt nie ma przekonania, iż fazę pandemii mają za sobą. Idę o zakład, iż otwierane w poniedziałek galerie w Polsce nie będą tak oblegane, jak przed pandemią i to niezależnie od ograniczeń. Bez wygaszenia pandemii nie da się zbudować zaufania ludzi do tłumu.

O ożywieniu w turystyce – dającej zatrudnienie blisko 300 mln ludzi na świecie – możemy zapomnieć na miesiące. Równie wolno będzie budziła się do życia branża rozrywkowa i sportowa. Tak, będziecie mogli iść pobiegać w parku, ale zapomnijcie o tym, że pójdziecie na mecz na stadionie lub na koncert w klubie. To wszystko będzie zawieszone jeszcze przez wiele tygodni. Nie wiem, kiedy ludzie wrócą do picia piwa w pubach, ale zdaje mi się, że szybko nie będziecie mogli zjeść nawet obiadu w restauracji.

To będzie wolny proces wracania do zdrowia i rozciągnięty w czasie, bo pandemia ma swoją dynamikę i swoje niespodzianki. Dlatego modele V czy U, które zakładają szybki wzrost po fazie uwolnienia gospodarek z kleszczy ograniczeń, jawią się jako zbyt optymistyczne. Model W jest do rozważenia, ale może będzie to W ze znaczku Volkswagena, z niemrawym odbiciem zanim przyjdzie nowy cykl dynamicznego ożywienia.

Jak już jesteśmy przy korporacyjnych analogiach, jeden z amerykańskich komentatorów – niestety nie zanotowałem nazwiska – zarysował scenariusz powrotu gospodarki na ścieżkę wzrostu przez pryzmat logo Nike. Jeśli miałbym się podpisać pod jakimś modelem, to właśnie słynny swoosh jawi się jako najlepsze ze wszystkich graficznych przedstawień przejścia jednego cyklu gospodarczego w drugi. Na dziś – mimo optymizmu giełd – jesteśmy ciągle na początku końca starego cyklu, a zakręt czy zwrot ciągle przed nami. Stary świat wróci, ale jeszcze nie teraz.