Kolejny koniec świata

Nie wiem, czy umiem policzyć dawkę artykułów, które przeczytałem na temat zmian, jakie przyniesie światu pandemia. W lekturach szukałem nastrojów, które pozwolą ocenić, co ludzie postrzegają jako okazję na kolejną dekadę, ale zwykle kończyło się rozczarowaniem. Wszyscy właściwie przewidują wielkie przesunięcia w nawykach i sposobach, w jaki ludzie pracują, kupują, odpoczywają i wreszcie żyją. Część branż ma już nigdy nie być taka sama. Mamy być bardziej ostrożni i mniej tacy, jakimi byliśmy przed pandemią. Wśród prognostów więcej jednak specjalistów od ludzkich dusz niż ekonomistów, a wszystko podlane jakąś dawką swobody operowania w oderwaniu od liczb.

Gdzieś w tym pesymizmie gubi się też idea, że wykreowane właśnie środowisko finansowe, które oczywiście nie uratuje wszystkich, funduje nam kolejne lata niskich stóp procentowych, a to idealny element do naprawdę wielkiego odreagowania. Na kredyt oczywiście. Wbrew gazetowym i internetowym prognostom świat się nie zmieni, jak nie zmienił się po kryzysie 2008 roku. Największy kryzys gospodarczy od 100 lat miał zmienić wszystko, a nie zmienił świata na ułamek. Ciągle operowaliśmy w modelu kupowania nowych butów, telefonów, telewizorów, samochodów, wakacji i wszystkiego, co było do kupienia. Ekonomiści nie lubili „jakości” odbudowania się gospodarek po kryzysie, ale nie zaprzeczali powrotowi do normalności.

Przyznajcie sami, żyjemy dzisiaj w świecie, w którym kredyt hipoteczny jest oprocentowany niżej niż inflacja. W Polsce znaleźliśmy się dziś w układzie, w którym wiedziemy prym w gronie gospodarek o najniższych, realnych stopach procentowych. Właściwie powinnyśmy wydawać możliwie szybko, zanim gotówka straci na wartości. Wszystko wskazuje na to, iż szybko nie dojdzie do zmiany na tym polu. Oprocentowanie kredytu hipotecznego za chwilę spadnie razem w WIBOR-em i głównie prowizje będą miejscem, w którym banki będą mogły szukać zysku. Jeśli nie wypadniecie na zakręcie razem z waszą branżą, to rynek nieruchomości może być miejscem, gdzie warto będzie szukać swojej szansy. Tani kredyt będzie waszym atutem, a gotówka jeszcze większym. Osobiście myślę, o poszukaniu szansy przy godnym uwagi spadku cen.

Równie dobrze wyglądają akcje, które zapewne jeszcze poprawią dna wyprzedaży, ale im bardziej zostaną przecenione, tym więcej będzie przestrzeni, żeby kupić coś, co będziecie trzymać przez kolejne lata. Oczywiście kupowanie na kredyt akcji jest zabawą dla dużych chłopców, którzy potrafią lewarować portfele w takich zamieszeniach, jak dzisiejsze, ale jeśli macie gotówkę do ulokowania, to właściwie nie będziecie macie alternatywy. Przy stratach na lokatach i zerowo właściwie płacącym długu, rynki akcji będą w kolejnych latach jednym z tych miejsc, na których będzie koncentrowała się uwaga i kapitały inwestorów. Odbicie gospodarcze w kształcie U – dziś najbardziej prawdopodobne – będzie sprzyjało spokojnemu zapełnieniu portfeli pod perspektywą pięcioletnią.

No i wreszcie konsumpcja. Oczywiście, część z nas popłynie na tym kryzysie, jak zawsze płynęliśmy na poprzednich kryzysach, ale ci, którzy weszli w marzec bez długu i utrzymają się w pracy będą za chwilę żyli w świecie, w którym wszyscy będą dbali o to, byśmy wydawali możliwie dużo i możliwie szybko. Fale promocji już zalewają świat i za chwilę lud uwolniony z ograniczeń rzuci się kupować niesprzedane i wydawać niewydane. Wrócimy do starych nawyków kupowania na kredyt wszystkiego, co kupowaliśmy na kredyt przed tym zamieszaniem. Można tylko wyobrazić sobie, jakiego kopa dostałaby gospodarka w tym środowisku taniego kredytu, gdyby udało się znaleźć skuteczne leczenie na COVID19 lub lepiej szczepionkę, która zabezpieczy populację. Osobiście mam ochotę założyć się o powrót standardu ze wszystkimi, którzy wieszczą koniec świata, jaki znamy.