Inwestorzy powinni czytać

Miałem napisać przed świętami o książkach, które można sobie sprezentować pod choinkę. Nie zdążyłem, ale może to i dobrze, bo doszedł jeszcze jeden tytuł. BARDZO ważny i bezpośrednio związany z rynkiem finansowym.

***

Jesteśmy doskonali. Jesteśmy racjonalni. Mając do wyboru rożnego rodzaju opcje, zawsze wybierzemy tę, która jest najbardziej optymalna.

Nie podlegamy modom, emocjom, ani nawykom. Racjonalizm jest naszą bronią. Mimo tego, nie powinniśmy się  szarpać na rynku, bo i tak nie osiągniemy wyników lepszych niż indeks

My profesjonalni zarządzający pieniędzmi.

Tak mógłby brzmieć manifest zwolenników hipotezy rynków efektywnych. Hipotezy absurdalnej u samych założeń, ale która zdołała opanować świat ekonomii i finansów na długie lata. Aż przyszło kilku rewolucjonistów i całą koncepcję (nie bez trudu) roznieśli w pył. Trwało to jednak latami, zaś na wszelkie argumenty rewolucjonistów, którzy sugerowali  – człowiek nie jest racjonalny, popełnia błędy, dokonuje absurdalnych wyborów – konserwatyści odpowiadali „może wy, my jesteśmy racjonalni!”. Na wszelkie dowody wykazujące niekonsekwencje hipotezy – krzyczeli: „To  anomalia!”.

Owymi rewolucjonistami byli między innymi Amos Tversky, Daniel Kahneman, Paul Slovic, George Loewenstein i Richard Thaler. Ten ostatni jest autorem książki Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej, w której szczegółowo, z dużym humorem i dystansem do siebie opisuje jak wyglądała walka o dopuszczenie ekonomii behawioralnej do głównego nurtu i – co niezmiernie ciekawe – w jaki sposób klasyczni ekonomiści, zapatrzeni w nierealne modele się temu przeciwstawiali.

Dodatkowo jest to kolejny wykład wielu naszych błędów poznawczych. W zasadzie to spojrzenie z nieco innej strony na wydarzenia opisywane przez Michala Lewisa w historii Tverskiego i Kahnemana z książki Umysł nieracjonalny. Krótka historia teorii perspektywy.

A gdyby ktoś potrzebował zobaczyć, w jaki sposób pracować z danymi, a oprócz tego przekonać się, że świat nie jest coraz gorszym miejscem do życia, jakby wynikało to z doniesień medialnych. To zachęcam ogromnie do sięgnięcia po Factfulness Hansa Roslinga. Częściowo nawiązuje ona do naszego błędnego i wybiórczego postrzegania świata. Zapatrzeni we własne przekonania, nie weryfikujemy faktów, a później bywamy mocno zaskoczeni zdarzeniami.

Jak to wygląda w rzeczywistości? Dostałem niedawno wykres pokazujący prognozę wzrostu liczby pasażerów linii lotniczych na najbliższe lata. Na diagramie zwrócono uwagę, że większość nowych pasażerów będzie pochodziła z pięciu krajów: Chin (921 mln), USA (401 mln), Indii (337 mln), Indonezji (235 mln),Turcji (119 mln).

Indonezja? Jakieś wyspy w Azji?  Być może nie najlepiej świadczy to o mojej ogólnej wiedzy, ale proszę zanim sprawdzicie – oszacujcie ile mieszkańców ma Indonezja. I jej stolica Dżakarta.

Teraz sprawdźcie wynik….

Gratulacje. Jeśli wiedzieliście to świetnie. Przeczytajcie książkę Roslinga i zróbcie test zamieszczony na początku.

Jeśli wam się nie udało, kupcie książkę Roslinga i zróbcie test zamieszczony na początku.

A później oczywiście czytajcie.

A jeśli mowa o mediach, to zdecydowanie polecę książkę Zaufaj mi jestem kłamcą, Ryana Holidaya. To opowieść o tym „jak hartuje się internet”. A właściwie dlaczego mamy zalew tak ogromnego chłamu i badziewia. No cóż odpowiedź jest prosta i banalna. Sami to badziewie chcemy: mieć, sprzedawać, zarabiać na nim. Niby nic nowego, ale Holiday ładnie opisuje warsztat powstawania współczesnych treści.

Więcej na temat książek na speculatio.pl (Factfulness, Zachowania niepoprawne, Zaufaj mi jestem kłamcą.)