Sztuka udanego tradingu: dyscyplina, część 3

Problemy z dyscypliną sprowadzają się w zasadzie do kilku tych samych zachowań, powtarzalnych u większej części inwestujących.

Proponuję je w takim razie skatalogować i opisać, a w dalszych częściach dodam analizę ich przyczyn oraz możliwe środki zaradcze. To wszystko pozwoli efektywniej poprowadzić własny dziennik zdyscyplinowania i spróbować w finale naprawić samego siebie.

(I) W zakresie otwierania pozycji

1. Ignorowanie, pomijanie własnych sygnałów zawierania transakcji.

Dotyczy to przede wszystkich tych inwestorów/traderów, którzy decyzje o zajęciu pozycji podejmują w sposób systematyczny, w oparciu o z góry zdefiniowane kryteria dowolnego typu (techniczne, fundamentalne itd.). Omijanie sygnału ma tutaj charakter świadomy a nie przypadkowy, niezamierzony.

2. Wchodzenie w pozaplanowe transakcje, nieujęte we własnym planie czy zestawie reguł.

To ulubione zajęcie niecierpliwych, głodnych gry lub rewanżu, albo znudzonych. Zwykle odbywa się to impulsywnie, z ominięciem założeń własnych zasad inwestycyjnych.

3. Wchodzenie na pozycję zbyt wczesne, zanim pojawi się planowany sygnał wejścia na rynek.

Dotyczy tej samej grupy co w pkt 2. Dobrą okazją do złamania zasad są przede wszystkich strategie oparte o Analizę Techniczną (np. 2 średnie, które za chwilę „mogą” się przeciąć, albo formacja, która się do końca jeszcze nie wykształciła)

4. Wchodzenie na pozycję zbyt późno, pogoń za rynkiem.

Związane dość mocno ze złamaniem zasad ujętych w pkt. 1. powyżej. Oznacza utratę części zyskownego ruchu, albo wejście dalece spóźnione z punktu widzenia cykli, gdy rynek chwilę później się odwraca.

5. Wchodzenie na rynek bez przeprowadzenia uprzednio przewidzianej w tym celu analizy wybranego typu.

Dotyczy tych inwestujących, którzy swoje wszystkie ruchy poprzedzają każdorazową analizą dowolnego typu, w tym intuicyjną czy fundamentalną. Wejście ma charakter często po prostu impulsywny.

6. Zmiana reguł zawierania transakcji bez uprzedniego zaplanowania, przetestowania.

Najczęściej dotyczy to modyfikacji systematycznych strategii decyzyjnych, dokonywanych również często dość doraźnie, impulsywnie (np. zmiana parametrów wskaźnika na szybsze albo wolniejsze dla przyspieszenia lub przeciągnięcia momentu wejścia, albo dodanie filtra, czy też szukanie innych motywów potwierdzających sygnał). Zmienia to rozkład zysków/strat i wartość oczekiwaną strategii.

7. Doraźna modyfikacja własnych zasad, analiz i decyzji pod wpływem impulsów z zewnątrz.

Ma to miejsce szczególnie wówczas, gdy wpływ na decyzję ma przeczytana analiza w mediach, podpowiedzi na forach, albo pozyskana informacja o rynku lub jego otoczeniu. Powodem może też być nadzwyczajna zmienność kursów. Zmienia to poziomy i miejsca zajmowania pozycji w stosunku do planowanych.

8. Niesytematycznie podejmowane transakcje.

Zawieszenie podejmowania transakcji na jakiś czas wszędzie tam, gdzie decyzje mają systematyczny charakter, zmienia rozkład zysków i strat w kierunku sporej losowości; może spowodować ominięcie transakcji życia.

(II) W zakresie zamykania pozycji

1. Ignorowanie własnych sygnałów zamykania pozycji (wszelkiego rodzaju stopów, z uwzględnieniem stop-lossa w pierwszym rzędzie).

Tak jak w przypadku otwierania pozycji, dotyczy to zasadniczo wszystkich podejmujących decyzje systematyczne, w oparciu o z góry zdefiniowane kryteria. Zwykle polega na przeciąganiu momentu zamknięcia pozycji (z zyskiem, a zdecydowanie częściej ze stratą).

2. Zamykanie pozycji zbyt wcześnie.

Przede wszystkim problem dotyczy pozycji zyskownych i zamykania ich zanim jeszcze pojawi się przesłanka wyjścia z rynku według wcześniej przyjętych zasad.

3. Zmiana reguł zamykania pozycji w czasie ich trwania.

Dotyczy to działań pod wpływem impulsów z rynku (jakieś analizy w mediach, podpowiedzi, wzrostu zmienności) lub też modyfikacji samych reguł przez zmiany parametrów lub dodawanie nowych.

4. Zamykanie pozycji bez przeprowadzenia uprzednio przewidzianej w tym celu analizy wybranego typu.

Ponownie dotyczy to wszystkich dokonujących każdorazowo bieżących analiz rynku, na podstawie których podejmują decyzje (główne analizy typowo fundamentalne czy też intuicyjne).

(III) W zakresie zarządzania wielkością pozycji i kapitałem

1. Otwieranie pozycji o wielkości przekraczającej własne reguły i założenia.

Dość często ma miejsce w przypadku inwestorów poszukujących rewanżu za straty, znudzonych brakiem zmienności, nadmiernie pewnych siebie lub widzących „okazję”. Zwykle zwiększa to ryzyko całej pozycji i wprowadza napięcia emocjonalne, pozytywne lub negatywne, zależnie od rozwoju pozycji.

2. Powiększanie pozycji w trakcie jej trwania.

Dość podobne w charakterze do punktu nr. 1 wyżej. Nie utożsamiać z celową strategią piramidowania, czyli dobudowania pozycji w oparciu o wypracowane właśnie zyski.

3. Uśrednianie stratnej pozycji.

To dość pospolity grzech inwestujących, próbujących zarządzać rosnącymi stratami przez dodatkowe powiększanie tracącej pozycji po cenie coraz bardziej odbiegającej od początkowej. Niekiedy stosowane jako celowa strategia. Ale też jeden z częstszych powodów rujnowania rachunków.

4. Powiększanie pozycji przez nieplanowane transakcje na innych instrumentach.

Dokonuje się tego w obrębie tej samej grupy (np. inne akcje spółek), albo odrębne aktywa (kontrakty, forex). Tak jak i pozostałe manewry z wielkością pozycji spowodowane podobnymi motywami. Czasem dokonywane jako ubezpieczenie pozycji lub arbitraż.

***

Prawdopodobnie nie jest to katalog w pełni wyczerpujący wszelkie możliwe odstępstwa od własnych założeń, ale obejmuje najważniejsze kategorie. Pomoże to w analizach, które pojawią się w kolejnych wpisach.

—kat—