Jak oceniać autorów pomysłów inwestycyjnych: wyniki, proces, czerwone flagi

By zamknąć cykl „Jak i gdzie znaleźć nieswoje pomysły inwestycyjne o wysokiej jakości”, potrzebuję jeszcze poruszyć dwa zagadnienia: pokazać praktyczną checklistę do oceny autorów pomysłów inwestycyjnych oraz przedstawić zagrożenia związane z korzystaniem z „nieswoich” idei.

Kluczowym zagadnieniem przy ocenie autorów pomysłów inwestycyjnych jest dylemat: wyniki vs proces analityczny. Myślę, że ostatecznie każdą osobę związaną z inwestycjami należy „rozliczać” z rezultatów: wyników portfela, skuteczności rekomendacji, poprawności stawianych tez inwestycyjnych.

Problem polega na tym, że „wyniki” w krótkim terminie mogą być bardzo zawodne jako miara inwestycyjnych umiejętności, a więc wartości dla inwestora planującego wykorzystywać pomysły danego autora. W krótkim terminie trudno stwierdzić, czy mamy do czynienia ze szczęściem, czy z umiejętnościami – zwłaszcza jeśli ten okres obejmuje tylko jeden reżim rynkowy lub fragment cyklu. Nie wiemy wtedy, czy wyniki będą powtarzalne w innych warunkach rynkowych. W przypadku kopiowania konkretnych transakcji lub całego portfela inwestycyjnego wyniki będą najważniejszym – a być może jedynym – kryterium. Im bardziej transparentne i im dłuższy okres obejmujące, tym lepiej.

Ocena na podstawie jakości procesu analitycznego ma kilka zalet: dobry proces analityczny zawsze będzie mieć wartość edukacyjną, wytrzyma próbę czasu, będzie trwały. Można też łatwo dopasować autora i jego podejście analityczne do własnego stylu. Problem polega na tym, że nie każdy proces analityczny daje się skutecznie eksploatować, tj. nie zawsze generuje zyskowne pomysły inwestycyjne – zwłaszcza w krótkim terminie.

Co można zrobić? Można stosować jakość procesu jako filtr wstępny, a wyniki procesu jako jego weryfikację. Można też śledzić dobre wyniki rynkowe i używać wykorzystywanego procesu analitycznego jako wskazówki w dylemacie: szczęście czy umiejętności.

Teraz możemy stworzyć prostą checklistę, którą podzieliłem na kilka kategorii:

Wyniki i „track record”

• Czy autor publikuje roczne podsumowania (sukcesy i porażki)?
• Czy pokazuje wszystkie transakcje i pełny skład portfela, czy tylko wyselekcjonowane fragmenty?
• Czy ujawnia momenty wejścia/wyjścia z pozycji?
• Czy jego „track record” obejmuje pełny cykl rynkowy?

Transparentność i konflikt interesów

• Czy autor ujawnia otwarte pozycje w omawianych spółkach?
• Czy niezwłocznie informuje o zmianach tezy inwestycyjnej?
• Czy podaje źródła finansowania swojej twórczości, np. sponsoring, prowizje, współpraca z brokerem?

Metodologia i spójność podejścia

• Czy autor ma swój własny styl analityczny, czy jego proces jest niespójną mieszanką różnych strategii, podejść analitycznych, horyzontów inwestycyjnych itd.?
• Czy komunikuje konkretne kryteria doboru inwestycji oraz punkty wejścia, wyjścia (take profit lub stop loss), czynniki falsyfikujące tezę inwestycyjną?
• Czy jego styl i metodologia są stałe w czasie, czy zmieniają się z tygodnia na tydzień?
• Czy wyjaśnia powody zmiany tezy inwestycyjnej?

Reakcja na błędy

• Czy autor analizuje nieudane pomysły, czy udaje, że ich nie było?
• Czy widać, że dostosowuje (ale nie kompletnie zmienia) swoje podejście w reakcji na błędy?
• Czy potrafi przyznać się do pomyłki bez szukania wymówek?
• Czy potrafi zmienić swoje podejście, gdy zmieniają się fakty – np. na rynek docierają nowe cenotwórcze informacje?

Styl komunikacji i prezentacja analizy

• Czy prezentuje swoje idee inwestycyjne w sposób merytoryczny, przystępny i prosty?
• Czy unika manipulacyjnego, emocjonalnego języka?
• Czy przedstawia alternatywne scenariusze i czynniki, które mogą „rozwalić” jego tezę inwestycyjną?
• Czy zajmuje się tylko analizą pozytywnego scenariusza, czy poświęca także czas na ryzyka związane z rekomendowaną inwestycją?

Czerwone flagi – kogo unikać jak ognia?

• Osób obiecujących gwarantowane zyski lub szybkie wzbogacenie się.
• Inwestorów bez udokumentowanej historii, chwalących się fragmentarycznymi wynikami i wybranymi inwestycjami – zwłaszcza jeśli zacierają, np. w mediach społecznościowych, ślady nieudanych inwestycji.
• Autorów drastycznie zmieniających nastawienie i tezy inwestycyjne bez merytorycznego uzasadnienia – najwyraźniej tylko pod wpływem ruchu cen.
• Inwestorów i analityków permanentnie skrzywionych w jedną stronę – zarówno w odniesieniu do rynku (byk lub niedźwiedź), jak i spółek (fan lub hejter).
• Natarczywie promujących oferowane przez siebie usługi inwestycyjne, np. subskrypcje.
• Ekspertów od wszystkiego – bez określonego, dostrzegalnego kręgu kompetencji.

Czy to jest wyczerpująca lista? Z pewnością nie. Jest uzupełnieniem zaproponowanej wcześniej checklisty do oceny tekstów inwestycyjnych. Razem stanowią użyteczne ramy do oceny „nieswoich” pomysłów inwestycyjnych.