Nieidealne wyczucie rynku

Benefit Systems to jedna z gwiazd GPW w 2023 roku. Cena akcji spółki wzrosła od początku roku o 127% co daje spółce pierwsze miejsce w MWIG40 i miejsce w czołówce wszystkich spółek z GPW. Dzisiejszym zamknięciem na poziomie 1690 zł spółka ustanowiła kolejny w 2023 roku historyczny szczyt notowań.

Warto więc przypomnieć, że 14 listopada 2022 roku trzech akcjonariuszy Benefit (Benefit Invest Limited, Fundacja Drzewo i Jutro oraz James Van Bergh) ogłosiło chęć sprzedaży pakietu 160 tys. akcji spółki, stanowiących ok. 5,45% w kapitale zakładowym i głosach na Walnym Zgromadzeniu. Ostatecznie w ABB wzięło udział dwóch akcjonariuszy (Benefit Invest Limited oraz Fundacja Drzewo i Jutro), którzy w ramach tej procedury sprzedali 250.000 akcji stanowiących 8,52% akcji w kapitale zakładowym i głosach na WZ.

Cena sprzedaży akcji w ABB ustalona została na 630 zł. Na zamknięciu sesji przed ogłoszeniem ABB kurs spółki wynosił 686 zł a więc w ABB zaoferowano inwestorom 8,1% dyskonto. Co ciekawe, to dokładnie tyle ile wyniosło średnie dyskonto w transakcjach ABB na GPW w latach 2009 – 2022 według raportu Baker Tilly TPA (mediana wyniosła 6,5%).

Warto zauważyć, że trzech akcjonariuszy, którzy w listopadzie ogłosili zamiar przeprowadzenia ABB tworzy porozumienie. Zarówno Benefit Invest Limited oraz Fundacja Drzewo i Jutro są blisko związane z dwoma insiderami Benefit Systems: członkiem Rady Nadzorczej i przewodniczącym Rady Nadzorczej. Tym ostatnim jest James Van Bergh – „pomysłodawca i twórca obecnego sukcesu spółki Benefit Systems”. Wspominam o tym by pokazać, że w ABB brały udział podmioty blisko związane z insiderami spółki.

Po ośmiu miesiącach od ABB cena Benefit Systems na GPW jest o 170% wyższa niż cena w listopadowej transakcji ABB.

Oczywiście każdemu inwestorowi z dłuższym stażem na rynku nie jeden raz przytrafiła się podobna sytuacja: zredukował albo zamknął pozycję na spółce, której w kurs w następnych miesiącach spektakularnie wystrzelił w górę. Nie jest moim celem wytykanie tej transakcji wspomnianym akcjonariuszom tym bardziej, że nie znamy (i nigdy nie poznamy) wszystkich okoliczności tej transakcji. Wielokrotnie podkreślałem, że w przypadku transakcji insiderów i dużych akcjonariuszy opinia o rynkowej atrakcyjności akcji może być tylko jednym z kilku czynników decydujących o transakcji. Nierzadkie są sytuacje gdy nie jest czynnikiem najważniejszym a na pierwsze miejsce wysuwają się inne zagadnienia – związane z zarządzaniem szerokim portfelem inwestycyjnym.

Tym niemniej, jeśli nie mamy do czynienia z wymuszoną sprzedażą (np. związaną z koniecznością spłaty jakiegoś zadłużenia) to można oczekiwać, że insiderzy lub duzi akcjonariuszy starają się uzyskać atrakcyjną według nich cenę za sprzedawane akcje. Nawet jeśli główna przyczyna sprzedaży nie ma charakteru rynkowego a wynika na przykład z procesu dywersyfikacji majątku.

Jeśli przyjmiemy takie założenia wobec listopadowej transakcji ABB akcji Benefitu to z pomocą efektu pewności wstecznej możemy powiedzieć, że akcjonariusze wybrali  moment sprzedaży akcji bardzo daleki od optymalnego. Mamy więc kolejne potwierdzenie, że insiderzy, jak wszyscy inni inwestorzy, mogą się mylić co do oceny rynkowej atrakcyjności posiadanych akcji.

Przyznam szczerze, że gdy pisałem na Blogach Bossy, że insiderzy mogą się mylić w swoich transakcjach miałem głównie na myśli transakcje kupna akcji spółki. Insiderzy przejawiają naturalny optymizm wobec perspektyw kierowanych przez siebie firm i należy oczekiwać, że ten optymizm nie jeden raz skłoni ich do błędnych decyzji inwestycyjnych. Najwyraźniej, insiderzy mogą także nie docenić potencjału swoich firm albo entuzjazmu, jaki ten potencjał wzbudza u innych uczestników rynku.

Listopadowa transakcja ABB akcji Benefitu przypomina także o ograniczeniu inwestycyjnych skrótów myślowych, heurystyk. Większość inwestorów, łącznie z autorem tego tekstu, traktuje ABB jako negatywne dla kursu wydarzenie. Zarówno w krótkim terminie (tutaj kluczowym czynnikiem jest dyskonto) jak i w średnim terminie (obawa przez podażą kupionych w ABB akcji, wątpliwości związane z faktem, że insiderzy lub duzi akcjonariuszy zdecydowali się sprzedać duży pakiet akcji). Oczywiście wiele zależy tutaj od okoliczności: wielkości pakietu, reakcji rynku, tego czy ABB likwiduje ryzyko ewentualnej podaży akcji na rynku.

Historia Benefit Systems wskazuje na korzyści z indywidualnego traktowania każdej sytuacji inwestycyjnej. Teoretycznie negatywne wydarzenie rynkowe (jak ABB) albo korporacyjne może mieć miejsce na początku dynamicznego ruchu wzrostowego na akcjach spółki. Negatywnie interpretowane wydarzenie rynkowe może zostać kompletnie przysłonięte dynamiczną poprawą biznesu spółki albo drastyczną poprawą jej otoczenia biznesowego.