Nigdy nie ma dobrej okazji do cięcia strat

Na dzisiejszej sesji akcje Mercatora były notowane na poziomie poniżej 60 zł po raz pierwszy od czerwca 2020 roku. Obecna cena akcji producenta lateksowych rękawiczek jest więc niemal 13 razy niższa w czasie szczytu pandemicznej hossy.

Z drugiej strony aktualna cena jest około 6-krotnie wyższa niż w okresie bezpośrednio przed wybuchem pandemii. Długoterminowi akcjonariusze Mercatora sami muszą ocenić czy szklanka jest w połowie pełna czy w połowie pusta.

Ze sprawozdania finansowego wynika, że na koniec III kwartału 2021 spółka miała aktywa finansowe (udziały w funduszach inwestycyjnych) i środki pieniężne o łącznej wartości około 482 mln złotych. Jest to około 49,3 zł na akcje (po odliczeniu akcji własnych posiadanych przez spółkę). Historia notowań Mercatora w latach 2020-2022 jest świetną ilustracją tego jak ocena perspektyw spółki modyfikuje podejście inwestorów do wskaźników wyceny spółki.

Zejście ceny akcji Mercatora poniżej 60 zł jest także dobrym pretekstem by powrócić do historii jednego z długoterminowych akcjonariuszy spółki – spółki Master Pharm. Prezes giełdowej spółki produkującej suplementy diety zdecydował w IV kwartale 2020 roku o kupnie 26 190 akcji Mercator po średniej cenie 602,95 zł a więc za łączną kwotę 15,8 mln złotych. Do portfela inwestycyjnego trafiły też akcje CD Projekt za 14,2 mln zł po średniej cenie 383,96 zł za akcję. W tak skonstruowany portfel inwestycyjny zaangażowano około 90% wszystkich środków pieniężnych spółki na koniec III kwartału 2020 i 26% wszystkich aktywów spółki.

Do publikacji raportu za III kwarta 2021 spółka nie zamknęła ani nie zredukowała tych pozycji (nie wzięła także udziału w skupie akcji Mercator mimo, że odbywał się po cenie dużo wyższej niż cena rynkowa). Komunikat o szacunkowych wynikach za 2021 rok wskazuje, że spółka trzyma się swojej polityki traktowania obydwu pozycji jako inwestycji długoterminowych.

Jeśli tak rzeczywiście jest to oznacza to, że obsunięcie na inwestycji w Mercator przekroczyło dziś 90%. Zastanówmy się nad tym. Wyobraźmy sobie bardzo dużą pozycję w portfelu (w przypadku Master Pharm to początkowo 53% wartości portfela) i wyobraźmy sobie, że jest 90% pod wodą.

Historia doprowadzenia do tego spektakularnego obsunięcia dobrze uwypukla trzy inwestycyjne zagadnienia związane ze stratnymi pozycjami. Gdy inwestor posiada plan inwestycyjny a w nim scenariusze zanegowania tezy inwestycyjnej to zamknięcie pozycji nie jest bardzo trudne: gdy zmiana ceny akcji, wyniki finansowe albo jakieś wydarzenie korporacyjne roztrzaskuje pierwotną ideę inwestora wtedy zgodnie z wcześniejszym planem zamyka pozycję (nawet jeśli jest stratna).

Dużo więcej wątpliwości pojawia się wtedy gdy inwestor nie ma planu na otwieraną pozycję. Gdy rynek rusza w przeciwną stronę to powiększające się obsunięcie tworzy emocjonalną presję. Inwestor ma do wyboru znosić dyskomfort tej presji albo zaakceptować ból zamknięcia pozycji – przyznania się do błędu i „zaksięgowania” straty. Moim zdaniem w przypadku większości nieprzemyślanych, stratnych pozycji zamknięcie następuje wtedy gdy dyskomfort trwania ze stratą staje się bardziej uciążliwy niż ból ucięcia straty.

Łatwo jednak zauważyć, że opisany wyżej moment, w którym jeden wewnętrzy dyskomfort inwestora staje się bardziej uciążliwy niż inni wewnętrzy dyskomfort nie ma żadnego związku z tym czy spółka przestała być dobrą inwestycją.

Spektakularne obsunięcia na dużych pozycjach są też dobrą ilustracją zasady, że zbyt mocna wiara w swoje idee inwestycyjne może być bardzo kosztowna. Niedawno pisałem na Blogach Bossy o przeciwnej sytuacji, w której brak zaufania do swoich umiejętności inwestycyjnych jest przeszkodą w skutecznym inwestowaniu gdy skłania inwestora do regularnego porzucania dobrych pomysłów inwestycyjnych tylko dlatego, że rynek nie od razu rusza w stronę prognozowaną przez inwestora. Przeciwieństwem tej sytuacji jest niezachwiana wiara w swoje umiejętności inwestycje, która skłania inwestora do trwania przy złych pomysłach inwestycyjnych nawet wtedy gdy generowane przez nie obsunięcia stają się katastroficzne.

W skutecznym inwestowaniu potrzebna jest równowaga – zbyt mała i zbyt duża pewność siebie mogą kreować problemy inwestycyjne. Choć należy zauważyć, że obydwie skrajności powodują inne konsekwencje. Zbyt niska pewność siebie zadaje wiele małych ran. Zbyt wysoka pewność siebie może ranić dużo rzadziej ale ma dużo większy potencjał by zranić śmiertelnie.

Bez szczerego wywiadu z prezesem Master Pharm możemy jedynie spekulować o rzeczywistych powodach otwarcia pozycji na Mercatorze i CD Projekt i przyczynach podjęcia decyzji o rezygnacji z cięcia strat. Zakładam jednak, że publiczne komentarze prezesa spółki i władz spółki (przede wszystkim po pytaniach akcjonariuszy zadanych na Walnym Zgromadzeniu w czerwcu 2021 roku), w których podkreślano długoterminowy charakter inwestycji, przekonanie o dużej fundamentalnej wartości spółek i przekonanie o „bilansowym charakterze strat” niezwykle utrudniły zamknięcie „tonących” pozycji. Otóż, zamknięcie pozycji byłoby zaprzeczeniem argumentów, którymi broniono działań prezesa Master Pharm po krytycznych uwagach mniejszościowych akcjonariuszy (prezes jest głównym akcjonariuszem).

Inwestorzy powinni unikać sytuacji, w których nie-inwestycyjne powody bezpośrednio wpływają na podejmowane przez nich decyzje inwestycyjne. Dla aktywnych w mediach społecznościowych inwestorów takim nie-inwestycyjnym powodem może być bronienie swojej reputacji i często powiązana z tym chęć udowodnienia, że miało się rację. Inwestorzy, którzy nie planują monetyzować swojej reputacji powinni traktować takie działania jako zbędne utrudnianie inwestowania, które samo w sobie jest wymagającym zajęciem.