Niby zwykły komunikat, a tyle emocji

Pod koniec ubiegłego tygodnia Komisja Nadzoru Finansowego wraz Narodowym Bankiem Polskim opublikowała komunikat dotyczący wirtualnych walut, czyli tzw. kryptowalut.

Całość komunikatu można znaleźć na stronach KNF, ja zaś chciałem zająć się nieco odbiorem tego komunikatu przez część „zaangażowanych” uczestników rynku.

Przede wszystkim komunikat wydaje mi się w treści o wiele bardziej zachowawczy niż komunikaty dotyczące ryzyka na rynku forex. Wpisuje się w kategorię ostrzegania odbiorców przed pewnymi mechanizmami, a nawet trendami, które w przypadku mniej uświadomionych inwestorów mogą doprowadzić do kłopotów. Takim komunikatem był choćby ten z 21 stycznia 2001 roku o „inwestowaniu w nazwiska” (pisałem o nim w tekście Brawo KNF).

W wypadku komunikatu dotyczącego kryptowalut mamy stanowisko urzędu wyjaśniające „jak jest”, w dość konserwatywny sposób. W zasadzie można powiedzieć, że są to oczywistości i banały. Ale jak pokazują historie kłopotów nieuświadomionych inwestorów, zwykle brakuje im uważności właśnie na oczywistości i banały.

„„waluty” wirtualne nie są emitowane ani gwarantowane przez bank centralny państwa, nie są pieniądzem, tj. nie są prawnym środkiem płatniczym, ani walutą, nie mogą być wykorzystane do spłaty zobowiązań podatkowych oraz nie spełniają kryterium powszechnej akceptowalności w punktach handlowo-usługowych”

Jak bardzo zwolennicy (wyznawcy w wielu przypadkach) kryptowalut by się nie napinali, to takie są fakty. Dla zwykłego Kowalskiego, który gdzieś na imprezie usłyszał o inwestycjach w nową walutę, to tylko przypomnienie, żeby miał świadomość, że samo nazwanie „walutą” nie wystarczy, żeby zapłacić w wielu miejscach na świecie.

„Obrót „walutami” wirtualnymi w Polsce nie narusza prawa krajowego ani unijnego. Posiadanie „walut” wirtualnych wiąże się jednak z wieloma rodzajami ryzyka, których użytkownicy powinni być świadomi, zanim zdecydują się zainwestować swoje środki finansowe.”

Tylko tyle! Wiele lat temu na stronach amerykańskiego nadzoru był tekst dotyczący tego jak unikać oszustw na rynkach finansowych. Zaczynał się stwierdzeniem „to są Twoje pieniądze, wydasz je tak jak będziesz chciał” i dalej następowało wyliczenie najczęstszych oszustw. To podejście jest w porządku – nie mów, że nikt cię nie ostrzegał. Nie chodzi o to, żeby zakazywać ludziom tego, jak mają spekulować czy inwestować. Ale dobrze, żeby było wiadomo, że choć ktoś zwrócił ich uwagę na proste fakty.

W tym momencie zmierzam do tego, co zasygnalizowałem na początku tekstu. Reakcji niektórych osób na ten komunikat. Zestaw argumentów był standardowy, jak przy dyskusjach o bitcoinie – że to stary świat boi się nowego, że to próba zdyskredytowania nieuniknionej rewolucji, w końcu, że sygnał dla naszych banków, żeby np. ograniczały prowadzenie rachunków dla giełd kryptowalut.

Dziwne trochę, choć w świetle mechanizmów psychologii społecznej raczej nie zaskakujące. Niektórzy admiratorzy wirtualnych walut są tak bardzo zaślepieni w swej wierze, że nie widzą perspektywy innych, w tym zwykłego człowieka. Tak, zwykłego człowieka, który w trakcie wieloletniej hossy przełamuje się i postanawia kupić akcje, bo przecież „nie można na nich stracić”. Tego samego, który weźmie kredyt w walucie, albo po prostu zbyt duży kredyt w stosunku do swoich możliwości, bo „co może złego się wydarzyć” i tego samego, który słucha rozmów o tysiącach procent, które można w łatwy sposób zarobić na nowym wirtualnym rynku.

Takiemu Kowalskiego nie powinno się mówić „NIGDY tego nie rób” tylko pokazać, parę aspektów ryzyka. A później niech podejmuje decyduje.

Poza tym, jeśli nie KNF miałby dawać takie ostrzeżenia to kto?