Ile znaczy jeden dzień?

Wrócę na chwilę do istotnego pewnie dla wielu Czytelników problemu: czy szukanie wyjaśnień do ruchów rynku każdego dnia ma sens , i jaki, w odniesieniu do wyników inwestowania czy spekulacji?

Tym samym nawiązuję do punktu nr. 33 z tego oto niedawnego -> wpisu, będącego tłumaczeniem 50 porad Morgana Housela.

Brzmi ów punkt dla przypomnienia tak oto:

To co rynki robią z dnia na dzień jest przytłaczająco napędzane losowością/przypadkiem. Przypisywanie wyjaśnień do krótkoterminowych ruchów jest jak wyjaśnianie numerów w loterii.

Nie mam zamiaru bronić w żaden sposób poglądów autora, tym bardziej, że jego postrzeganie finansów i giełdy mocno tkwi w klasycznym podejściu od strony wartości, fundamentów i długich terminów, a przy tym nie uznaje choćby timingu. W tym punkcie jednak moje zdanie jest zbieżne, mimo że moje decyzje inwestycyjne są wynikiem całkiem odmiennego rodzaju analizy rynku.

Zmiany kursów z dnia na dzień są, jak w każdym innym horyzoncie czasowym zresztą, wypadkową działania sił podaży i popytu, za którymi stoi z kolei długi szereg motywacji. Od typowo technicznych (jak arbitraż, animacja/market making, indeksowanie, automatyczne działania algorytmów czy zamykanie stopów), przez świadome realizacje typowych celów i strategii inwestycyjnych wszelkiego typu, po skrajnie niestandardowe, których wykrycia trudno dokonać i oszacować (np. manipulacje, błędy, nieracjonalne impulsy). Ich wynikiem są zmiany, których kierunek i zakres ani nie sposób regularnie przewidywać, ani skorelować w sposób dający przewagę informacyjną z poprzednią sesją lub wcześniejszymi. Mówimy więc o losowości zmiany, co wcale nie koliduje z powstawaniem dłuższych lub krótszych trendów cenowych.

Losowość i przypadkowość całkiem naturalnie kojarzymy z grami czy hazardem, stąd bardzo trafne określenie dedukcji jednodniowych ruchów giełdy w przywołanym cytacie jako „wyjaśnianie numerów w loterii”. Każde wytłumaczenie może być bowiem zarówno prawdziwe jak i nietrafione, a choć same działanie inwestujących może zostać łatwo zidentyfikowane po kierunku (np. „większość sprzedaje”) to zazwyczaj motywacje za nim stojące pozostają w sferze dalekich domysłów i poszukiwanie ich często obarcza błąd poznawczy, a czasem i emocjonalny (np. złość: bo ONI znów manipulują). Nie mówiąc o tym, że ich prawdziwość jest zwykle nieweryfikowalna, a zależności często nieliniowe (ta sama przyczyna może wywołać inny skutek zależnie od wielu innych czynników).

Czy w takim razie warto z punktu widzenia własnego rachunku zajmować się tym? Czy pomoże to w zyskowności i podejmowaniu trafniejszych, własnych decyzji? Najkrótsza odpowiedź brzmi: to zależy. Od podejścia decyzyjnego, horyzontu czasowego, przekonań, kompetencji, umiejętności. I choć sam jestem sceptykiem i nie mam potrzeby poszukiwania tego rodzaju informacji, to widzę w tym pewną małą korzyść specyficznego rodzaju.

Wyjaśnień ruchów dokonujemy sami lub/i zdajemy się na pomoc analityków i komentatorów. Nawet jeśli nie wierzymy, że ich kompetencje w tej mierze wyrastają ponad przeciętną, to domyślnie zakładamy, że dysponują oni większym zakresem wiedzy odnośnie aktualnych wydarzeń. Czy to jednak bardziej uwiarygadnia tłumaczenie powodów zmiany cen? Czy mając wiedzę o tym, że 90% zleceń tego dnia pochodziło od inwestora X przybliża nas do prawdy odnośnie jego motywów? Czy nie wystarczy, że cena się zmieniła ponieważ ktoś mocno kupował, i tyle? Czy nie mając tej informacji tracimy cokolwiek z naszej wiedzy?

Wiem, że z wielu gardeł może paść odpowiedź: tak, te informacje są istotne. Wiem również, co motywuje taką odpowiedź, a przyczyn najważniejszych wymienić mogę w tym wypadku kilka:

– gromadząc informacje ulegamy iluzji większej kontroli, choć badania i statystyki sugerują coś wręcz odwrotnego,

– homo sapiens ma w genach potrzebę słuchania i tworzenia historii (ang.stories); one ułatwiają zapamiętywanie i nabieranie doświadczeń za pomocą tworzenia emocjonalnego zaangażowania,

– ciekawość i jej zaspokajanie tworzy w umyśle większy porządek i ułatwia ogarnianie świata,

– potrzebujemy wyjaśnień dla każdych własnych działań, poglądów i przekonań, ale także dysonansów i błędów; bez względu na ich prawdziwość,

– weryfikujemy i konfrontujemy w ten sposób nasze prognozy i przewidywania

Oczywiście nasze własne lub analityków tłumaczenia obciążone błędami, subiektywnymi ocenami i doprawione losowością oraz przypadkowością nie przybliżają nas do prawdy, ale zaspokajają umysłowy głód informacji i pozwalają układać własną wizję postrzegania świata. Jednak najważniejsze pozostaje jeszcze jedno pytanie: jak pomaga to w podejmowaniu decyzji, trafności oczekiwań i predykcji, a co za tym idzie przyszłej zyskowności???

Życzyłbym wszystkim, aby pomagało jak najbardziej! Obserwacje i liczby przekonują jednak, że rzeczywistość jest dużo brutalniejsza. Homo sapiens jest dość ułomną istotą jeśli chodzi o przewidywania, bez względu na to jak wiele informacji mu dostarczyć! Dlatego dokonał dość efektywnego wynalazku: stopów obronnych, automatycznych lub mentalnych, które pomagają zarządzać ryzykiem. Albo owo ryzyko nauczył się poniekąd ignorować za pomocą np. metody indeksowania przy udziale ETF czyli „kup i zapomnij”.

Wyjaśnienia jednodniowych zmian, obojętnie jak bardzo zbliżone do prawdy, w niczym nie pomagają długoterminowym inwestorom. Obecna 5-cio letnia hossa napędzana jest w zasadzie jednym motywem – zalewem taniego pieniądza, a jej przerywnikiem stał się problem zadłużenia krajów lub też perturbacje z OFE u nas. Jednodniowe wytłumaczenia niewiele wnoszą poza niepokojem, są jedynie szumem. Tu potrzeba raczej snucia ‘long term story’.

Krótkoterminowym graczom wyjaśnienia jeśli są potrzebne to albo w czasie rzeczywistym albo z wyprzedzeniem. Historie o tym co było i dlaczego, nie mają praktycznej użyteczności, poza emocjonalnym uspokojeniem jak w wymieniance powyżej. Owszem, bywają wyjątki. Jeśli bankrutuje Lehmann Brothers czy następuje gdzieś zamach lub wojna, to z dużo większym niż zwykle prawdopodobieństwem można użyć tzw. Theory of Mind, która polega na odgadywaniu tego co zrobią i jak zareagują inni. Jednak dla regularnego zarabiania jedynie same, nawet znaczące incydenty, to za mało…

Na koniec proponuję zwrócić uwagę na jeszcze jedną istotną sprawę: wymyślanie powodów ruchów to pewnego rodzaju myślenie a rebours – dopasowywanie faktów do konsekwencji, czyli odwrócenie kolejności. Jaśniejsze będzie to być może na przykładzie:

Załóżmy, że po istotnych, negatywnych danych na dowolnym instrumencie, po stronie sprzedaży i krótkiej sprzedaży panuje spory ruch, a po stronie kupna ustawiła się z ogromnymi zleceniami tylko jedna instytucja, licząca na dużą podaż. W rezultacie kurs idzie w górę, dodatkowo napędzany stop-lossami. Jaką historię dostajemy lub tworzymy po sesji nie znając detali przepływu zleceń i rzeczywistych motywacji obu stron? Często taką, która złe dane uznaje za dobry omen, choć tak naprawdę nie mają one znaczenia dla szerszego obrazu.

Jeden dzień może mieć znaczenie w kontekście, którego składowe wymieniam wyżej. Ale czy odkrywanie stojących za nim intencji ma naprawdę znaczenie dla zyskowności? Być może, nie dysponuję na to dowodami, choć nie wykluczam, że takowe istnieją.

—kat—-