Pochwała ryzyka

Na blogu pojawił się już komentarz listu W. Buffetta do akcjonariuszy jego spółki, ale zginął gdzieś kluczowy element, jakim jest zbliżenie się stanowiska WB do EMH.

Buffett przeszedł do historii – między innym – myślą kolidującą z hipotezą rynku efektywnego, która brzmiała mniej więcej tak: gdyby EMH była prawdziwa, to nie zarobiłbym na rynku dolara. W istocie historia myśli ekonomicznej, ale też rzeczywistość pokazuje, iż EMH w swojej radykalnej postaci jest daleka od pełnego opisu giełd i cen. Pojawienie się wątków behawioralnych w ekonomii zachwiało nieco przekonaniem naukowców, iż rynek w swojej masie jest tak racjonalny, jak zakładają zwolennicy skrajnej wersji EMH. W ten spór pomiędzy EHM a nowym namysłem nad zachowaniem inwestorów i cen idealnie wpasował się rynkowy podział na zwolenników inwestowania pasywnego i przekonanych o możliwości pobicia rynku własnymi metodami.

Efektem jest wykopanie szerokiego rowu pomiędzy krzyczącymi o zarabiających na prowizjach nieudacznikach, który w długiej perspektywie i tak nie potrafią wygrać z rynkiem a branżą inwestycyjną, która szuka sposobu na wyższą niż rynek stopę zwrotu. Gdzieś na marginesie tego sporu plączą się zwolennicy metod spekulacyjnych z wykorzystaniem dźwigni, którzy lewarując się godzą się na większe ryzyko w nadziei na większą stopę zwrotu. Prywatnie uważam, że spekulacja oparta o lewarowanie się ma skromny związek z pytaniem, czy teoria i dane historyczne pozwalają oczekiwać sukcesu w długiej jednostce czasu. Nie oszukujmy się, niewielu jest wstanie operować na rynku przez trzy dekady sięgając po lewar. W takiej spekulacji chodzi raczej o kilka prób podłączenia się pod trend, w ramach którego uda się zbudować piramidę pozycji a później ucieczkę z rynku z pieniędzmi na inne pola niż o stałą obecność i walkę z historią oraz statystyką.

Naprawdę głos Buffetta jest nie jest o tyle ciekawy, iż zakłada brak możliwości wygrania z rynkiem przez większość inwestorów. Buffett zdaje się pomijać problem efektywności koncentrując się na zmiennych takich, jak długość perspektywy i wpływ płaconych prowizji. Właśnie dlatego podkreślił kwestię kosztów i brak timingu w celu pobicia rynku, które w naprawdę długiej perspektywie nabierają znaczenia. Ciekawostką jest to, iż stanowiska WB i zwolenników EMH mogą prowadzić do tych samych wniosków mimo przyjęcia skrajnie odmiennych pozycji, co do natury rzeczywistości. Buffett własnym modelem biznesowym zdaje się być dowodem, iż z rynkiem można wygrać, choć nie koniecznie stosując timing, ale jednocześnie nie ma za grosz wiary w to, iż z rynkiem jest wstanie wygrać większość stosujących timing. EMH dochodzi do tych samych wniosków z zupełnie innych pozycji.

Jaki zatem wniosek z tego powinien wyciągnąć krasnal? Trystero sygnalizuje, że brak zgody na wnioski płynące z opinii Buffetta może wynikać z pozainwestycyjnych zysków, jakie osiąga się na rynku np. w postaci rosnącej wiedzy o pewnym segmencie rzeczywistości. Dodałbym do tego jedną myśl, którą Buffett i EMH pomijają – podjęcie ryzyka zagrania o znacznie większe stawki niż tylko inwestowanie nadwyżek finansowych. Rynek oferuje okresowo wyższe stopy zwrotu niż dają indeksy. Dlatego spekulacja krótkookresowa ma tak wielu zwolenników i zawsze będą jej adepci mimo danych statystycznych sygnalizujących, iż większość z nas w tej grze wyjdzie z mniejszym kapitałem lub – w lepszej wersji – tylko ze straconym zasobem w postaci czasu. Czym jednak byłby spekulant, gdyby – jak to ujął Bernstein – nie rzucał wyzwania bogom podejmując ryzyko? Szczerze rzecz ujmując widzę znacznie więcej poważniejszych ryzyk, jakie podejmujemy w życiu jako ludzie, niż strata pieniędzy w grze o wyższą stopę zwrotu, ale to już temat na osobną notkę.