Analityk DM BOŚ, Sobiesław Pająk, w rekomendacji dla Asseco Poland przypomniał inwestorom, że często dopiero pojawienie się wyraźnego bodźca sprawia, iż rynek dostrzega, że dana spółka jest przewartościowana lub niedowartościowana — i dopiero wtedy cena zaczyna podążać we właściwym kierunku.
Wczoraj, na przykładzie Asseco Poland, pokazałem, jak może działać taki katalizator. W przypadku spółki z Rzeszowa było nim nabycie znacznego pakietu akcji przez podmiot kontrolowany przez Constellation Software Inc. – seryjnego nabywcę z świetnymi historycznymi wynikami przeprowadzonych akwizycji.
Idea katalizatorów (catalysts) jest popularna w analizach finansowych. Świetnym przykładem takich rozważań jest list kwartalny za IV kw. 2024 roku, który David G. Herro z Harris Associates skierował do inwestorów dwóch funduszy: Oakmark International Fund i Oakmark International Small Cap Fund. Nietrudno się domyślić, że pod koniec 2024 r. wycena funduszy w USD wyglądała słabo – rok i kwartał były ciężkie, choć w ciągu kilku tygodni wszystko miało się zmienić…
Co pisał Herro? Podkreślał, że istnieją powody, by amerykańskie akcje handlowały z premią – mają jakościowo lepsze biznesy i notują systematyczną poprawę przychodów oraz zysków. Jego zdaniem luka wycen między USA a Europą stała się jednak zbyt szeroka i nie wynikała już z fundamentów. To była popularna opinia w świecie inwestycyjnym pod koniec 2024 r.
Zarządzający zauważył, że przy dużej luce powrót do średniej może być bardzo gwałtowny, jeśli tylko pojawi się właściwy katalizator. Wymienił dwa potencjalne bodźce:
-
nowy rząd niemiecki wprowadza politykę wspierającą wzrost gospodarczy,
-
chiński rząd poważnie „bierze się” za stymulowanie wewnętrznej konsumpcji.
Efekt pewności wstecznej podpowiada dziś kolejne dwa katalizatory:
-
sytuacja polityczna w USA zaczyna przypominać palący się śmietnik, co podkopuje zaufanie do amerykańskich aktywów,
-
USA dokonuje gospodarczego samookaleczenia przez wysokie cła i chaos przy ich wprowadzaniu.
To cztery czynniki, które zwróciły uwagę inwestorów na dużą lukę w wycenie między rynkami Europy i USA. Europa i Chiny weszły na drogę stymulacji gospodarczej. Europa sprawia wrażenie, że „ogarnęła się” politycznie, rozpoznała swoje słabości i dąży do ich neutralizacji. Odwrotne procesy zachodzą w USA.
Za TradingView
Herro zauważył też, że wiele spółek z portfela funduszy samo stara się tworzyć katalizatory wzrostu kursu: przejęcia, spin-offy, skupy akcji własnych, podwyżki dywidend. Wszystkie te działania zwiększają wartość firm i jednocześnie sygnalizują inwestorom, że spółka jest atrakcyjnie wyceniona.
Widzimy więc, że katalizatory mogą być poza kontrolą spółek lub generowane przez nie same. Część z nich zmienia tylko narrację rynkową (jak USA kontra Europa), a ich wpływ na fundamenty jest odroczony; inne bodźce bezpośrednio modyfikują sytuację finansową firm lub ich najbliższe otoczenie biznesowe.
Poniższa tabela porządkuje najczęstsze „bodźce”, które mogą gwałtownie odmienić sentyment rynkowy. Podzieliłem katalizatory na sześć grup, podając przykłady i typowy wpływ na kursy. Dzięki temu łatwiej ocenić, które nadchodzące zdarzenia mogą realnie przesunąć notowania, a które pozostaną tylko szumem informacyjnym.
| Typ katalizatora | Przykłady | Wpływ na cenę |
|---|---|---|
| Fundamentalny | profit warning / świetny raport, skok / spadek cen surowców, utrata / pozyskanie kluczowego klienta | zmiana wyników → zmiana wyceny |
| Regulacyjny / branżowy | nowy podatek / ulga, ostrzejsze / poluzowane normy, wejście silnego konkurenta / jego wyjście | zmiana warunków biznesu lub percepcji ryzyka |
| Techniczno-rynkowy | ABB, koniec lock-upu, wejście / wyjście funduszu, rebalancing indeksu, zmiana rynku notowań | ruch w popycie i podaży + efekt psychologiczny |
| Korporacyjny | buy-back, spin-off, wezwanie M&A, przegląd opcji strategicznych, zmiana CEO/CFO | działania kreujące lub niszczące wartość + wizerunek |
| Makro / polityka | obniżka / podwyżka stóp, QE/QT, pakiet fiskalny, program infrastrukturalny, nowe cła | zmiana otoczenia makroekonomicznego |
| Informacyjny | artykuł w prasie finansowej, tweet influencera, wypowiedź polityka, raport branżowy, przeciek o śledztwie | nowe fakty → korekta postrzeganego ryzyka i zainteresowania |
Część czytelników może poczuć się zawiedziona, bo tabela obejmuje dobrze znane bodźce. Wykorzystanie katalizatorów w inwestowaniu nie polega jednak na samym ich wyliczeniu – inwestorzy znają te zjawiska. Chodzi o myślenie o spółce przez pryzmat możliwych bodźców, a nie tylko wyceny. Udane odgadnięcie, czy bardziej prawdopodobne są katalizatory pozytywne, czy negatywne, bywa cenniejsze inwestycyjnie niż sama analiza fundamentalna.
Co z tego wynika dla inwestora indywidualnego?
• Unikaj kupowania (lub sprzedawania) spółki tylko dlatego, że wygląda na tanią albo drogą, rzadko przynosi szybki efekt. Bez katalizatora cena potrafi tkwić w „błędnej” strefie miesiącami.
• Zbuduj listę potencjalnych zapalników i aktualizuj ją co kwartał. Szukaj dat takich jak raporty okresowe, koniec lock-upu, planowane ABB, posiedzenia regulatorów czy ogłoszenia dotacji.
• Monitoruj kalendarz tak samo uważnie jak wskaźniki. Ustaw alerty (e-mail/SMS) na kluczowe terminy, by reagować jako pierwszy – albo zająć pozycję wcześniej i „czekać na katalizator”.
• Miej gotowy plan działania na dzień zdarzenia. Wiedząc z wyprzedzeniem, co zrobisz, minimalizujesz emocje i opóźnienia, gdy rynek dopiero reaguje.
• Traktuj brak katalizatora jak koszt alternatywny. Dopóki nie ma impulsu, Twój kapitał może pracować skuteczniej gdzie indziej; regularnie oceniaj, czy warto „siedzieć i czekać”.
Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.