Wykres dnia: strach na szczycie

W ostatnich kilku tygodniach wielu komentatorów rynkowych zwróciło uwagę na rozdźwięk pomiędzy zachowaniem S&P 500, który notuje historyczne szczyty, a indeksem VIX, który utrzymuje się powyżej 20 punktów.

Faktem jest, że jest to nietypowa sytuacja. Przeciętny poziom VIX przy S&P 500 wyznaczającym historyczne szczyty to 13,5. Faktem jest także, że obecna sytuacja nie jest bezprecedensowa. Co ósmy historyczny szczyt S&P 500 wyznaczany był przy VIX powyżej 20 punktów.

Indeks VIX opiera się na cenach opcji z okresem wygasania około jednego miesiąca. Wysoki poziom indeksu oznacza wysokie ceny opcji, a więc wysoką premię opcyjną. To z kolei oznacza, że inwestorzy spodziewają się podwyższonej zmienności w najbliższym miesiącu. Warto przy tym zaznaczyć, że sam VIX nie wskazuje kierunku zmian poziomów indeksu, a jedynie stopień wahań. Jednak obecnie, inne wskaźniki, np. relacja opcji sprzedaży/kupna, wskazują, że inwestorzy obawiają się ruchu w dół.

Część inwestorów uważa, że opisany wyżej rozdźwięk jest niedźwiedzim sygnałem. Ich zdaniem wysoki poziom VIX przy historycznych szczytach wskazuje, że inwestorzy oczekują silnej korekty wywołanej np. eskalacją konfliktu na Bliskim Wschodzie. Czy należy się bać wysokiego poziomu indeksu strachu?

Jay Pestrichelli sprawdził, co się dzieje z indeksem S&P 500 w następnych 60 dniach po tym, jak indeks notuje historyczny szczyt przy indeksie VIX powyżej poziomu 19. Okazało się, że historyczne dane nie wskazują na to, że taki układ jest negatywnym sygnałem inwestycyjnym. Przy notowaniach VIX na poziomie 19-20 w wielu przypadkach indeks S&P 500 kontynuuje ruch w górę. W 60-dniowym horyzoncie występuje przewaga dodatnich stóp zwrotu. Dla poziomu VIX powyżej 21 punktów historyczny obraz 60-dniowych stóp zwrotu S&P 500 jest jeszcze bardziej pozytywny. W danych historycznych nie ma przypadków korekty większej niż 10% i zaledwie kilka powyżej 5%. Jednocześnie jest wiele przypadków wzrostu o 5%-10%.

Derek Moore zrobił podobną analizę dla dłuższych horyzontów czasowych — 6 miesięcy i 12 miesięcy. Wnioski z analizy się nie zmieniły. Układ S&P 500 na historycznych szczytach i VIX powyżej 20 nie jest niedźwiedzim sygnałem. Nie jest dobrym sygnałem rynkowym, bo w wynikach nie ma też wyraźnej przewagi wzrostów.

Luke Kawa z Sherwood pokazał, że po 1990 roku przypadki historycznych szczytów S&P 500 i wysokiego wskaźnika VIX wystąpiły w dwóch sytuacjach: hossy technologicznej na przełomie wieków oraz hossy covidowej 2020-2021. Pokazuje to wykres dnia:

Za Luke Kawa

Nie ma wątpliwości, że inwestorzy na rynku akcyjnym mogą obawiać się rozwoju sytuacji w trzech przypadkach:

• wyborów w USA,
• konfliktu na Bliskim Wschodzie,
• wojny na Ukrainie.

W połączeniu z bardzo dobrym zachowaniem S&P 500 od początku roku, a więc dobrymi wynikami większości zarządzających od początku roku, oznacza to dużą chęć „zabetonowania” zysków. To z kolei oznacza gotowość płacenia sporej premii za ochronę przed ruchem w dół.

Powyższa sytuacja nie oznacza jednak pewności silnej korekty na S&P 500 ani pewności, że któraś z powyższych sytuacji rozwinie się w niekorzystnym lub katastrofalnym kierunku. Choć nie można wykluczyć takiego scenariusza.