W trakcie konferencji Pasywna Rewolucja, która odbyła się w poprzednim tygodniu Paweł Kolek z DM BOŚ wygłosił prezentację, która rzuca sporo światła na to jak inwestorzy z Polski wykorzystują ETF-y.
ETF-y kojarzone są z inwestowaniem pasywnym, a przynajmniej bardziej pasywnym niż aktywny wybór spółek do portfela i regularne próby identyfikowania dołków i górek. ETF kojarzy się z funduszem indeksowym szerokiego rynku, np. opartym o S&P 500 a może nawet międzynarodowe czy globalne indeksy. To dlatego ETF-y są jednym z kluczowych zagadnień konferencji poświęconej pasywnemu inwestowaniu.
Segment ETF-ów już dawno jednak wyszedł poza fundusze indeksowe szerokiego rynku. W segmencie akcyjnym istnieją ETF-y skoncentrowane na konkretnych obszarach geograficznych, konkretnych branżach i sektorach oraz multi-sektorowych motywach inwestycyjnych. Swoje miejsce na rynku wywalczyły ETF-y oparte na strategiach bazujących na rynkowych czynnikach takich wartość, jakość czy momentum. Prężnie rozwija się także segment aktywnie zarządzanych ETF-ów, z reguły w obrębie jakiegoś motywu inwestycyjnego. Także w innych klasach aktywów, jak obligacje czy surowce, segment ETF-ów to dużo więcej niż fundusze indeksowe szerokiego rynku.
Na Blogach Bossy staramy się unikać ortodoksyjnego podejścia do inwestowania i narzucania inwestorom i czytelnikom określonej postawy inwestycyjnej. Zwracamy uwagę, że niektóre podejścia wydają się mieć więcej wad niż zalet. Podkreślamy, że atrakcyjność marketingowa niektórych produktów inwestycyjnych z reguły wiąże się z ich wyższymi kosztami co obniża ich atrakcyjność inwestycyjną. Zawsze podkreślamy, że wybór podejścia i instrumentów do jego realizacji powinien być dostosowany do potrzeb i oczekiwań konkretnego inwestora.
Dlatego z zainteresowaniem przyglądamy się temu co np. z ETF-ami robią inwestorzy, do czego je wykorzystują. Zobaczmy obraz, który wyłania się z danych, które pokazał Paweł Kolek, a które oparte są o zagregowane dane klientów usługi rynki zagraniczne w DM BOŚ. Tabela poniżej pokazuje najpopularniejsze (odsetek rachunków z przynajmniej jedną transakcją) instrumenty finansowe w 2021 roku (są to więc dane podobne do miesięcznych zestawień, które publikujemy na Twitterze):
Za Paweł Kolek
Na 12 instrumentów znajduje się 8 ETF-ów. Nie wszystkie z nich wyglądają jak narzędzia do zdobycia pasywnej ekspozycji na szeroki rynek. W ósemce ETF-ów dostrzegamy jeden oparty na motywie inwestycyjnym transformacji energetycznej oraz trzy ETF-y surowcowe oparte na metalach szlachetnych. Przy czym ETF-y surowcowe jak najbardziej mogą być wykorzystywane do budowy pasywnego portfela z ekspozycją na metale szlachetne. Ekspozycją pomyślaną jako rodzaj zabezpieczenia portfela inwestycyjnego. Listę uzupełniają trzy ETF-y akcyjne oparte na szerokie, międzynarodowe indeksy i ETF naśladujący portfel inwestycyjny typu 80/20 (80% akcji/20% obligacji).
Jeszcze bardziej „pasywny” obraz wyłania się z zestawienia pokazującego najpopularniejsze pod względem ulokowanych przez klientów DM BOŚ środków instrumenty z rynków zagranicznych na koniec sierpnia 2021:
W zestawieniu znajduje się 7 spółek i 5 ETF-ów, z których dwa to fundusze indeksowego szerokiego rynku a trzy to fundusze surowcowe (złota i srebra).
Jeśli wybierzemy krótsze okresy czasowe (np. miesięczne) albo poszerzymy listę o więcej instrumentów to zaczną na nią trafiać zarówno wąskie ETF-y branżowe (jak małe spółki wydobywające złoto) albo ETF-y oparte na motywy inwestycyjne. ETF-y są jedynie narzędziem, instrumentem inwestycyjnym. Zostały stworzone z myślą o pasywnej ekspozycji na rynek ale po pierwsze segment już dawno wyszedł poza tę ograniczoną rolę a po drugie nawet fundusze indeksowe można wykorzystać w spekulacyjnym krótkoterminowym podejściu do inwestowania.
Można jednak zauważyć, że inwestorzy zdają sobie sprawę z korzyści jakie daje połączenie ETF-ów i pasywnego podejścia. W odniesieniu do ETF-ów przejawiają mniej aktywne podejście niż w odniesieniu do akcji. Może o tym świadczyć fakt, że udział ETF-ów w aktywach klientów usługi rynki zagraniczne (około 35%) jest istotnie wyższy niż udział ETF-ów w płaconych przez klientów prowizjach (około 20%-25%).
Sektor ETF rośnie w dwóch kluczowych wymiarach: Staje się cięższy bo przyciąga kapitał i dynamicznie zwiększa wartość aktywów pod zarządzaniem. Staje się też większy bo poszerza ofertę produktową o nowe podsegmenty. W efekcie ETF-y można wykorzystać zarówno do zdobycia ekstremalnie taniej (w ofercie DM BOŚ opłaty ETF-ów zaczynają się od 0,05%) pasywnej ekspozycji na całe klasy aktywów lub ich istotne części (np. rynki rozwinięte i rynki wschodzące w przypadku akcji) jak i do zajmowania aktywnych, kierunkowych pozycji rynkowej będących realizacją konkretnych tez inwestycyjnych.
ETF-y są też najłatwiej dostępnym dla przeciętnego inwestora narzędziem do zneutralizowania ryzyka rynku lokalnego to jest lokowania swoich oszczędności na małym, lokalnym rynku stanowiącym zaledwie ułamek procenta globalnego rynku akcyjnego (a przy tym historycznie narażonym na spore ryzyko polityczne). Dynamiczny wzrost wartości aktywów klientów usługi rynki zagraniczne sugeruje, że coraz więcej inwestorów w Polsce zdaje sobie sprawę z korzyści, które generuje dywersyfikacja geograficzna.
DM BOŚ ułatwił inwestorom wychodzenie na globalne rynki poprzez stworzenie prostej i intuicyjnej wyszukiwarki ETF-ów. Fundusze pogrupowano w trzy kategorie odpowiadające klasom aktywów: akcji, surowców i obligacji. W każdej kategorii można wybrać rodzaj ekspozycji (długa, z dźwignią, krótka) oraz sektor/segment. W przypadku funduszy akcyjnych jest to branża, w przypadku funduszy surowcowych jest to typ surowca (np. energetyczne albo rolne), w przypadku funduszy obligacji można wybrać np. pomiędzy segmentem rządowym i korporacyjnym. Dostępny jest także filtr geograficzny pozwalający wybrać konkretny region. Wyszukiwarka umożliwia sortowanie w oparciu o wysokość opłat co pozwala znaleźć najtańszą opcję na realizację inwestycyjnej idei inwestora.
Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.