Sztuka udanego tradingu: dyscyplina, część 8

W tym wpisie: 20 sposobów radzenia sobie z awersją do strat

Istnieje długa lista problemów z domeny psychologii, które „ułatwiają” samosabotaż i gwałcenie własnych zasad dyscypliny. Ten jeden natomiast postawiłbym na szczycie tej listy, a odnajdziemy go na granicy łączącej psychologię z inwestowaniem:

Awersja do strat

Niechęć do zaakceptowania oczywistego w inwestowaniu faktu, że otwarte pozycje niemal permanentnie przebywają w zakresie papierowych lub zrealizowanych strat, generuje paletę zachowań prowadzących prostą drogą do utraty samodyscypliny. Nasz system myślowy i nerwowy nie są ewolucyjnie przystosowane do radzenia sobie z dobrowolnym i do tego częstym akceptowaniem strat. Finanse behawioralne udowadniają tę przypadłość na wiele sposobów i jest to rodzaj łatwo przewidywalnej „nieracjonalności”, dotykającej każdego inwestującego.

Ten wewnętrzny konflikt ponownie prowadzić musi do nieuchronnego testu siły woli, co w razie niepowodzenia skutkuje w wielu przypadkach poddaniem się i naruszeniem własnych zasad zdyscyplinowanego podejścia.

Oto 10 najważniejszych skutków nieakceptacji strat i towarzyszącemu im procesowi łamaniu dyscypliny:

1. Doraźne lub trwałe naruszenie reguł własnego planu inwestycyjnego bądź strategii inwestycyjnej.

2. Silna niechęć do stosowania stopów obronnych realizujących straty, zaburzająca efektywny proces decyzyjny.

3. Lekkomyślne, przypadkowe, nieoptymalne, nie znajdujące poparcia we własnych strategiach decyzje i ruchy na rachunku inwestycyjnym.

4. Porzucenie inwestowania/tradingu na dobre lub na jakiś czas.

5. Lęk przed otwarciem kolejnej pozycji, szczególnie gdy poprzednia zakończyła się stratą, a już wyjątkowo wówczas, gdy rachunek przechodzi dłuższy okres obsunięcia kapitału.

6. Mentalny uszczerbek zdrowotny, obniżenie poziomu poczucia wartości własnej, stres, pogorszenie relacji z samym sobą i z otoczeniem, co jeszcze bardziej utrudnia efektywne podejmowanie decyzji.

7. Wytworzenie toksycznego środowiska emocjonalnego, zaburzającego optymalne decyzje inwestycyjne.

8. Pogorszenie zdolności poznawczych, prowadzące do gorszej jakości decyzji inwestycyjnych.

9. Wprowadzenie do procesu inwestycyjnego złych nawyków.

10. Wejście w spiralę losowych stóp zwrotu, która w przypadku strat może zakończyć się ryzykiem ruiny rachunku.

(W oryginale:

„Success consists of going from failure to failure without loss of enthusiasm.”)

Awersja do strat nie oznacza jedynie, że nie akceptujemy stop-lossów w inwestowaniu/tradingu lub ich w ogóle nie uznajemy jako środek zarządzania ryzykiem. Awersja ta obejmuje dużo szersze spektrum zachowań, przede wszystkim konieczność działania w obliczu wszelkich obsunięć na rachunku, nie tylko zamkniętych, ale również tych jeszcze niezrealizowanych.

20 sposobów radzenia sobie z awersją do strat:

1. Zmiana przekonań odnośnie rynku i ryzyka na bardziej realistyczne, nieobciążone lękiem; patrz M. Douglas „W transie inwestowania” (lub w wersji angielskiej inna jego pozycja „Disciplined trader”).

2. Analiza własnych działań i reakcji w odpowiedzi na straty; nazwanie problemów to pierwszy krok do ich oswojenia przez ustalenia planu/celu mentalnej adaptacji.

3. Nieustanne stawianie strat w prawidłowej perspektywie, a więc jako niezbywalnej części każdego procesu inwestycyjnego.

4. Trening zarządzania emocjami (potrzebny będzie jakiś fachowy podręcznik z zakresu psychologii).

5. Nie odbieranie strat personalnie, stanowcze traktowanie ich jako część edukacji, a przede wszystkim jako ważną informację o sobie i używanych metodach.

6. Zrozumienie matematycznej i mentalnej roli stop-lossa wraz z treningiem jego użycia.

7. Nauka pracy ze zdyscyplinowanym podejściem w obliczu strat na rachunku papierowym lub demonstracyjnym.

8. Trening zdyscyplinowanego podejścia w obliczu strat na realnym rachunku przy bardzo niewielkich pozycjach (tylko częste obcowanie ze stresorem powoduje szybką adaptację).

9. Wizualizacje wariantów inwestowania akceptujących straty i stop-lossy.

10. Zmiana matematycznych parametrów ryzyka strategii na bezpieczniejsze (niższe lewary, mniejsze wielkości pozycji, mniejsza ilość pozycji itd.)

11. Zmiana reguł lub całkowita wymiana strategii inwestycyjnych na takie, które uwzględnią realny próg bólu wobec strat.

12. Ulepszenie reguł w planie inwestycyjnym typu:

– wprowadzenie dodatkowych rynków czy strategii dywersyfikowania strat,

– zmiana taktyki wchodzenia na rynek (np. pozycja budowana na raty),

– zmiana horyzontu inwestycyjnego.

13. Dodanie afirmacji typu „Jestem profesjonalnym inwestorem, wiem na czym polega problem z akceptacją strat”.

14. Użycie w dowolnej formie pozytywnych modeli mentalnych, np. jakiegoś wzoru wychodzenia ze strat w przeszłości.

15. Poszukiwanie i przyswajanie materiałów edukacyjnych, poradników (ewentualnie profesjonalnych grup, forów, doradców), wypełniających luki w wiedzy i kompetencjach.

16. Podnoszenie kompetencji przez testowanie nowych strategii, pomysłów, w czasie teraźniejszym i na danych z przeszłości.

17. Bliższe poznanie filozofii stoickiej.

18. Dbanie o ulubione aktywności podnoszące morale, pewność siebie, optymizm, pozytywny przepływ hormonów szczęścia. Podczas ich trwania refleksja na temat znaczenia strat podnosi ich realniejszy i pozytywniejszy odbiór.

19. Ćwiczenie refleksyjne ze „stop klatką” wspomniane w poprzednich wpisach

20. Amortyzowanie podatków przez odliczanie przeszłych strat jako część procesu odnowy.

CDN

—kat—