Fundusze jako wskaźnik

Przepływy pieniędzy do i od funduszy inwestycyjnych od dziesiątek lat wskazują ten sam, niepokonany w swym działaniu wzór, z którego można uczynić praktyczny użytek.

Ten wzór przypominam na blogach cyklicznie- inwestorzy w swej masie stali się idealnym antywskaźnikiem giełdowej koniunktury: tuż przed zakończeniem hossy wpływy do funduszy akcyjnych sięgają rekordowych wartości, kiedy natomiast bessa wydaje swe ostatnie tchnienia, sprzedaż jednostek udziałowych w obawie przed spadkami sięga astronomicznych pułapów. Świat zna ową prawidłowość od lat a mimo to jej regularność jest wręcz perfekcyjna i nie do złamania.

Poniżej prezentuję poglądowy obraz z naszego rynku za okres 5 lat (2004-2009). W górnej części mamy indeks WIG podczas ostatniego cyklu hossa-bessa-hossa. Poniżej wykres pokazujący bilans netto wpływów i odpływów z funduszy inwestycyjnych TFI, dane pochodzą z serwisu Analizy Online:

Mamy ten sam żelazny schemat – oba wykresy są skorelowane a szczyty i dołki wypadają niemal idealnie równo. Jak powinien wyglądać „racjonalny” wzór? Domyślnie zupełnie na odwrót – tam gdzie jest rekord cenowy indeksu tam aktywa netto powinny utworzyć minimum, natomiast największe wpływy netto powinny pojawić się w miejscu schyłkowym bessy.

Taką „nieracjonalną” zależność wykorzystali akademicy z Uniwersytetu w Tel Avivie w swoim studium: „Measuring Investor Sentiment with Mutual Fund Flows” (Pomiar nastawienia inwestorów za pomocą wpływów do funduszy inwestycyjnych).

Inwestorzy w funduszach w swych odruchach stadnych nie mają dobrego instynktu timingowego co powoduje, że im wyżej pną się kursy giełdowe tym więcej gotówki netto zbierają fundusze akcyjne.  Około 86% aktywów amerykańskich funduszy należy do gospodarstw domowych. Autorzy proponują więc w swojej pracy podejście kontrariańskie czyli działanie zupełnie na opak. Przy czym jako baza najbardziej interesowały ich obserwacje tego co dzieje się w funduszach parasolowych a więc transfer gotówki z funduszy bezpiecznych do akcyjnych w ramach instytucji zarządzających. To niewielki odsetek całości przepływów ale jak się okazuje bardzo dobrze mierzący trendy giełdowe.

Opierając się na tego rodzaju danych o przepływach podawanych publicznie przez amerykański Investment Company Institute (I.C.I) stworzyli następujący wskaźnik:

Kupuj akcje (indeks) jeśli w czasie 3 kolejnych miesięcy nastąpi łączny odpływ netto z funduszy akcyjnych do bezpiecznych. W przeciwnym razie trzymaj bony skarbowe.

Taki portfel, przełączający się z gotówki (a dokładnie 30 dniowych T-bills) na akcje objęte indeksem S&P500, od 1984 do 2008 roku wykazał roczny zysk średni w wysokości 11,6%. To o 1,7% więcej niż zwykła metoda „kup i trzymaj” (buy and hold) i dużo bardziej od niej bezpieczna gdyż niemal połowę czasu środki były przechowywane w bonach skarbowych T-bills. To powoduje znaczne ograniczenie ryzyka podczas bessy. Tak skonstruowany wskaźnik sprawuje się w ich wyliczeniach statystycznych lepiej niż wiele innych znanych rynkom indykatorów jak np. wskaźnik konsumentów podawany przez Uniwersytet w Michigan.

Jeśli policzyć wynik za okres całych 25 lat to owa strategia przyniosła 1396% podczas gdy benchmark „kup i trzymaj” 918 %. Nie chodzi jednak o te imponujące procenty, na co innego chciałem zwrócić uwagę – mamy do czynienia z całkowicie mechaniczną metodą, która przynosi profity powyżej średniej rynku.  Zjawisko warte odnotowania.

–Kat–