Strategia dużo czytam i intensywnie myślę

Zasady inwestycyjne nie mają uniwersalnego charakteru. Przy niemal każdej z nich powinny występować gwiazdki informujące w jakich okolicznościach zasada nie sprawdza się i jaki typ inwestorów nie skorzysta ze stosowania tej zasady.

Być może jedyną zasadą inwestycyjną bliską uniwersalności jest rada by stworzyć tanie, zdywersyfikowane globalnie portfolio, regularnie dopłacać do niego środki i poświęcać jak najmniej uwagi wycenie tego portfolio. Myślę, że dla niemal wszystkich ludzi będzie to sensowna postawa inwestycyjna. Pozostałe zasady inwestycyjne powinny mieć istotne zastrzeżenia.

Kilka dni temu w mediach społecznościowych natknąłem się na zasadę inwestycyjną, która wygląda sensownie i w opinii wielu inwestorów powinna być uniwersalnie stosowana:

Nie bądź gościem z sześcioma monitorami wpatrzonym w każdy rynkowych ruch.

Bądź gościem czytającym gazety, książki, raporty roczne i spędzającym większość czasu na kombinowaniu czego oczywistego nie ogarnia inwestycyjny tłum.

Chciałbym dopisać kilka zastrzeżeń do powyżej zasady. Nie dlatego, że chce stawać w obronie podejścia z sześcioma monitorami i wpatrywania się w każdą 1-minutową świeczkę. Dlatego, że wbrew pozorom i wbrew opiniom sporej części inwestycyjnych influencerów to drugie podejście nie jest diametralnie lepsze i dla sporej części inwestorów może się skończyć równie źle co model z sześcioma monitorami.

Autor powyższej zasady używa zdjęcia młodego Warrena Buffetta w swoim profilu dlatego zakładam, że druga część odnosi się do buffettowskiej selekcji spółek. Nie musi tak być. Ten opis (sporo i zróżnicowanie czyta i próbuje rozgryźć co przeoczył inwestycyjny tłum) może też pasować do inwestorów stosujących strategię macro, szukających motywów inwestycyjnych z szansą na rozgrzanie czy próbujących wyczuć punkty zwrotne na rynku w oparciu o analizę sentymentu albo sytuacji makroekonomicznej.

Moje pierwsze zastrzeżenie dotyczy założenia, że regularne odgadywanie czego nie ogarnia inwestycyjny tłum (dzięki wielu lekturom i myśleniu za biurkiem) jest w zasięgu przeciętnego inwestora. Zacznijmy od tego, że na płynnych aktywach tysiące najzdolniejszych ze swojego rocznika ludzi próbuje odgadnąć czego nie ogarnia inwestycyjny tłum (może prawie najzdolniejszych bo od jakiegoś czasu najzdolniejsi kombinują jak skłonić nas do klikania w reklamy w Internecie). Na mniej płynnych aktywach, na bardziej peryferyjnych rynkach konkurencja jest na pewno mniejsza. Nie znaczy to, że jej nie ma – wystarczy sprawdzić jak przygotowani merytorycznie są niektórzy inwestorzy indywidualni dzielący się swoimi analizami inwestycyjnymi w mediach społecznościowych. Peryferyjne rynki, choć oferują mniejszą konkurencję inwestycyjną, wiążą się z wieloma negatywnymi czynnikami: niskim ładem korporacyjnym czy niskimi standardami regulacyjnymi lub niską determinacją do ich egzekwowania.

Po drugie odgadywanie tego co ignoruje inwestycyjny tłum nie jest rozwiązywaniem licealnego zdania z fizyki. Nie wystarczy znaleźć w treści wszystkie potrzebne dane, podstawić do równania i je rozwiązać by otrzymać konkretny, poprawny wynik. Odgadywanie tego co ignoruje inwestycyjny tłum przypomina raczej sceny z filmów sensacyjnych, w których analityk wywiadu próbuje rozgryźć powiązania w organizacji terrorystycznej za pomocą kilku twardych faktów, wielu wskazówek i swojej intuicji. Innymi słowy, rzetelne zebranie danych, poddanie ich analizie i godziny spędzone na interpretowaniu wyników nie gwarantują sukcesu w odgadnięciu tego co przeoczył inwestycyjny tłum.

Za Internet

Ale przecież Warrenn Buffett pokazał, że takie podejście przynosi rezultaty – odpowiedzą zwolennicy „głębokiego wgryzania się w rynek”. Zostawmy na bok wszystkie zastrzeżenia co do uniwersalności podejścia Buffetta (bo przy odnoszeniu doświadczeń Buffetta do sytuacji drobnego inwestora sens ma ograniczenie się do wyników czysto portfelowych inwestycji Buffetta). Zastanówmy się jak silnym argumentem na rzecz omawianego podejścia jest sukces niewielkiej grupy inwestorów (przy tysiącach profesjonalnych inwestorów i milionach indywidualnych inwestorów próbujących stosować podobne strategie)?

Reasumując: idea, że rzetelny, skrupulatny proces analityczny co do zasady umożliwia odkrywanie okazji inwestycyjnych jest myśleniem życzeniowym. Intuicyjnie zakładam, że większość z tych procesów analitycznych opartych na „dużo czytam i intensywnie myślę” jest ślepymi uliczkami. Mamy do czynienia z gigantycznym błędem selekcji: ludzie, którzy po przeczytaniu dziesiątek raportów i analiz, odbyciu rozmów z dziesiątkami pracowników i dostawców włożyli połowę portfela w Eurocash a nie Dino nie zakładają blogów inwestycyjnych, nie publikują wyników portfela i nie udzielają się w mediach społecznościowych. Dlatego podejście „dużo czytam, intensywnie myślę i buduję skoncentrowany portfel w oparciu o te przemyślenia” wydaje się intuicyjnie sensowne. Bo regularnie słyszymy o inwestorach, którzy dzięki swojej analizie znaleźli spółkę przed kilkusetprocentowym rajdem.

Moje drugie zastrzeżenie dotyczy fazy po zakończonym procesie analitycznym. Załóżmy, że inwestor rzeczywiście potrafi odnajdować okazje inwestycyjne w oparciu o proces „dużo czytam i intensywnie myślę”. W momencie gdy odnajduje te inwestycyjne perły są jeszcze ziarenkiem piasku pod skorupą jakiegoś małża Stają się perłami dopiero wtedy gdy inwestycyjny tłum w końcu ogarnie to co zrozumiał wcześniej uzdolniony inwestor.

Odkrycie inwestora i odkrycie inwestycyjnego tłumu może dzielić wiele miesięcy, a może lat. W tym czasie kurs aktywu może podążać w stronę niekorzystną dla inwestora. Nie wystarczy więc skuteczny proces analityczny. Potrzebna jest jeszcze emocjonalna siła by robić coś wbrew inwestycyjnemu tłumowi, by wytrzymać ruchy rynku w niekorzystną stronę i udźwignąć ewentualne obsunięcia: bezwzględne i relatywne. Im bardziej skoncentrowany portfel tym większe znaczenie mają te umiejętności spoza procesu analitycznego. A przecież nie ma żadnych powodów by oczekiwać, że te dwie kategorie umiejętności (dotyczące procesu analitycznego i dyscypliny inwestycyjnej) mają tendencję do występowania obok siebie u inwestorów.

Przekonanie, że strategia „dużo czytam i intensywnie myślę” może być uniwersalnym podejściem inwestycyjnym dla przeciętnych inwestorów jest dla mnie przykładem powszechnego w sektorze myślenia życzeniowego. Być może próba stosowania takiego podejścia będzie dawać lepsze rezultaty niż inne postawy inwestycyjne. Na przykład dlatego, że oznacza relatywnie mniejszą aktywność inwestycyjną a badania sugerują, że dla przeciętnych inwestorów aktywność inwestycyjna obniża wyniki. Nie oznacza to jednak, że jest uniwersalną drogą do inwestycyjnego sukcesu.