Kurs rośnie przed ESPI? KNF zabiera głos.

W poniedziałek Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała dwa podobnie brzmiące komunikaty. Oba informowały o złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu ujawnienia i wykorzystania informacji poufnych w obrocie akcjami. Dotyczyły spółek Mabion oraz Wojas.

Zawiadomienia dotyczyły złamania dwóch przepisów: dotyczącego ujawnienia informacji poufnych oraz dotyczącego wykorzystania tych informacji w obrocie akcjami.

Część inwestorów będzie zapewne niezadowolona z tego, że zawiadomienia dotyczą zdarzeń, które miały miejsce w 2021, 2022 i 2023 roku. Inni uznają, że większe znaczenie ma fakt, że KNF udało się zidentyfikować podejrzane działania i transakcje oraz zebrać wystarczająco dużo materiału dowodowego, by złożyć w tej sprawie zawiadomienie do organów ścigania. Jestem w tym drugim obozie.

Przyjrzałem się bliżej wydarzeniom, o których mówią komunikaty KNF. Chciałem dogłębniej poznać zakres informacji poufnych, które ujawniono i wykorzystano do obrotu akcjami, reakcje kursów po tym, gdy te informacje opublikowano w komunikatach ESPI, oraz to, co działo się z kursami spółek przed publikacją informacji ujawnionych wcześniej wybranym inwestorom.

Zacznę od komunikatów Mabion z marca 2021 roku. Pierwszy z nich, a więc pierwsza informacja poufna, dotyczył podpisania umowy ramowej, na podstawie której Mabion przy udziale Novavax podejmie działania związane z transferem technologii procesu produkcyjnego antygenu kandydata na szczepionkę na COVID-19 o roboczej nazwie NVX-CoV2373 oraz przeprowadzi w zakładzie spółki próby techniczne procesu w skali komercyjnej.

Drugi dotyczył „zawarcia z Polskim Funduszem Rozwoju S.A. porozumienia w zakresie warunków brzegowych inwestycji PFR do kwoty 40 mln zł z przeznaczeniem na zwiększenie mocy produkcyjnych Spółki, w szczególności na potrzeby potencjalnej szerszej współpracy Spółki z Novavax”.

Marzec 2021 to środek pandemii COVID-19. Pod koniec miesiąca zaczęło się w Polsce szczepienie seniorów. W tym czasie nieoficjalny indeks giełdowy WIG-COVID był już poniżej szczytów, ale ciągle na wysokich poziomach. W marcu 2021 Mabion z przytupem dołączył do tego indeksu.

Komunikaty opublikowano przed sesją 3 marca. Reakcja kursu była spektakularna. Na koniec dnia kurs wzrósł o 89%, z 31,3 zł do 59,2 zł. Niecałe dwa tygodnie później kurs osiągnął historyczny szczyt na poziomie 126,2 zł. To 303% powyżej zamknięcia kursu spółki sprzed publikacji dwóch wspomnianych komunikatów. Wykres poniżej przypomni inwestorom poziom zmienności w okresie „covidowego handlu na GPW”.

Nas interesuje to, co działo się z kursem przed 3 marca, a więc przed publikacją informacji poufnych, które ktoś wykorzystał. W okresie 9 sesji przed publikacją ESPI kurs Mabion wzrósł z 22,8 zł na 31,3 zł. To spory wzrost, o ponad 37%. Ten ruch odbył się przy podwyższonym obrocie, który jednak kompletnie blednie w porównaniu z tym, co działo się po wejściu Mabion do WIG-COVID.

Czy zachowanie kursu Mabion przed publikacją dwóch ESPI 3 marca zwróciło uwagę inwestorów po publikacji komunikatów? Owszem, wzbudziło. Zbyszek Papiński napisał na X: „A te ostatnie wzrosty na Mabionie to oczywiście przypadek i nie ma mowy o żadnym nielegalnym insider tradingu.” Trafiony, zatopiony.

Za X

Inaczej moim zdaniem wygląda sytuacja w przypadku spółki Wojas (wycofanej w kwietniu 2024 roku z GPW). W przypadku tej spółki ewentualny insider trading jest dla mnie trudny do uchwycenia, co zaraz spróbuję pokazać.

W przypadku tej spółki moją uwagę zwrócił inny szczegół. Komunikat KNF mówi o siedmiu raportach ESPI z lat 2022–2023, w tym o trzech raportach dotyczących „wygrania przez Wojas SA postępowań przetargowych i w konsekwencji uzyskania nowych zamówień”. Chcecie zgadnąć, ile w tym czasie Wojas opublikował raportów o zawarciu znaczących umów na dostawę obuwia? Trzy.

Mam jednak problem dostrzec insider trading na wykresie, przede wszystkim ze względu na jego brak w wartościach obrotów. Kurs Wojas zareagował 38% zwyżką na sesji po publikacji (po wcześniejszej sesji) komunikatu o zawarciu umowy na wykonanie i dostawy butów sportowych dla Wojska Polskiego o wartości 25,9 mln zł.

To spektakularny wzrost (powiększony o 8% na kolejnej sesji), ale zrozumiały, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że Wojas, producent obuwia, był częścią nieoficjalnego indeksu WIG-ZBROJENIA.

Jednak średni wolumen w okresie 5 sesji przed publikacją tego komunikatu wynosił około 4,6 tysiąca akcji, co implikuje obrót w wysokości około 25 tysięcy zł na sesję. Wolumen na dwóch sesjach po publikacji komunikatu był zdecydowanie wyższy i wyniósł 234 tysiące i 379 tysięcy. Przez kilka sesji przed publikacją cenotwórczego ESPI kurs „stał w tym samym miejscu”.

Jeśli ktoś kupował w tym przypadku akcje, ponieważ wiedział o tym, że umowa zostanie zawarta, to nie kupił tych akcji zbyt wiele, a jego zysk, nawet przy kilkudziesięcioprocentowym wzroście kursu po publikacji ESPI, nie był spektakularny.

Myślę, że wniosek z tych dwóch historii jest taki, że czasem insider trading wyraźnie widać, a czasem występuje tam, gdzie go nie spodziewamy. Możemy także spekulować, że nawet niewielkie potencjalne zyski są wystarczające, by skłonić niektóre osoby do korzystania „z tej możliwości”.