Strategia inwestycyjna a osobowość, część 2

Pozostawiłem z niedosytem czytelników po lekturze pierwszej części tytułowego tematu, w takim razie dokończmy tamtą robotę i poznajmy kolejną odsłonę procesu zestrajania własnej osobowości z inwestycyjną strategią.

Przypomnę, że taki proces musi uwzględniać przynajmniej 3 warunki aby był w miarę skuteczny:

Pierwszym było poznanie swojej osobowości wystarczająco dobrze.

Drugim – praktyczne lub choćby teoretyczne poznanie możliwych strategii inwestycyjnych, by móc wybrać optymalną dla siebie, uwzględniając własne zalety i słabostki

A w takim razie:

Punkt 3. Wybrana strategia i/lub osobowość musi dawać statystyczną przewagę na rynku

Ponieważ punktem wyjścia był spór o to, czy osobowość musi być zestrojona ze strategią inwestycyjną, czy jest to tylko wymysł i mit pokutujący w branży, w takim razie rozstrzygnięcie może być tylko jedno – dowód, potwierdzenie, dane itd. Trzeba więc tego rodzaju proces w jakiś sposób ocenić, zbadać efektywność dopasowania.

W zasadzie jedynym sensownym miernikiem może być zysk osiągany na rachunku w długim terminie, a więc strategia musi nie tylko pasować do naszej osobowości, ale jednocześnie generować rynkową przewagę. Z małym zastrzeżeniem – jeśli robimy dopasowanie z uwagi na efektywność, ta właśnie najlepsza strategia wcale nie musi generować zyski wyższe niż inne strategie, które nie zgrywają się tak dobrze lub wcale z naszym temperamentem. Po prostu zgranie daje większą szansę na dyscyplinę i radość z pasji inwestowania. Brak zgrania może powodować, że teoretycznie lepsze strategie zostaną przez nas samych pozbawione przewagi z powodu licznych błędów. To jednak też rodzaj wyboru, który musimy dokonać.

Nietrudno zauważyć, że takie dopasowanie to zadanie niezwykle karkołomne. O zbadaniu takiej zależności w większej populacji to nawet nie marzę i nie trafiłem nigdy na tego rodzaju statystyki.

Co pozostaje w tej sytuacji?

Po pierwsze – założyć, że jednak legendy inwestowania mają w jakiejś mierze rację z tymi próbami dopasowania, wszak na tym zęby łamali i udowodnili, że tak trzeba.

Po drugie – próbować! Szczególnie jeśli sami czujemy potrzebę zmierzenia się z tym problemem, nie osiągamy zysków, męczymy się psychicznie.

Po trzecie – próbując lub planując próbę, trzeba uwzględnić poniższe warianty różnych efektów jakie możemy osiągnąć. I to według nich musimy oceniać próby, wyciągać prawidłowe wnioski, stawiać sobie kolejne cele, tak by ten wysiłek miał sens i porządek.

Otóż najgorszy wariant poszukiwań najlepszej strategii w harmonii z własnym charakterem to ten, gdy znajdujemy taką idealną, jedyną, wymarzoną wręcz, ale okazuje się, że coś jednak nie gra i zarabianie idzie opornie, żeby nie powiedzieć fatalnie. Mamy wszystko pięknie dograne, a tu wychodzi jakiś kompletny rozstrój. Co się dzieje?

Oto najważniejsze symptomy i przyczyny, o których wiedza powinna usprawnić proces dostrajania i ocenić efekty oraz planować kolejne kroki samodoskonalenia w tym procesie:

a/ Poszukiwanie komfortu a nie przewagi

Tak naprawdę poszukiwania powinny się rozpocząć od strony… przewagi. A więc zebrania wiedzę o wszystkich tych metodach, dzięki którym można realnie zarabiać w jakikolwiek sposób. A dopiero potem każdą z nich testować pod kątem własnej osobowości.

Tymczasem często odbywa się to od strony przeciwnej, a więc poszukiwania wszędzie i we wszystkim, byle tylko nie przeszkadzać własnym emocjom, byle jak najmniej stresu, a najlepiej żeby dało się pod palmą to robić. Najczęściej poszukuje się wówczas 100% trafności albo np. ignoruje stop-lossy w ogóle jako narzędzie zarządzania. Komfort okazuje się w finale jedynie pozorny. Szanse sukcesu być może jakieś są, ale dużo efektywniej i rozsądniej zacząć od ustalania przewag a nie od głaskania emocji. Inwestowanie, a już szczególnie trading to nie są niestety wczasy.

b/ Przewaga nie istnieje

Niewykluczone, że w metodach, które bierzemy pod uwagę z perspektywy możliwości i własnego charakteru, przewaga nie istnieje, albo jest jedynie mityczna (pozorna), czy też leży poza naszym zasięgiem. Trzeba w takim razie zrezygnować albo szukać dalej biorąc poprawkę na pewne ustępstwa. Na przykład ktoś chciałby spekulować aktywnie walutami bez stop-lossów. Może mieć spory problem z dotarciem do takich strategii z udokumentowaną przewagą.

c/ Przewaga zależy od osobowości a nie od samej strategii

We wszystkich strategiach opartych w jakiejś mierze na intuicji, zysk zasadniczo zależy od samego inwestora i jego umiejętności oraz jego przygotowania od strony psychologicznej. W takiej sytuacji mamy pewnego rodzaju konflikt, ponieważ przewaga tkwi w nas samych i to od siebie musimy zacząć poszukiwania, a nie od samej strategii.

W tej sytuacji uzasadnione wydaje się wielokrotne testowanie wszystkich możliwych strategii, co do których można mieć podejrzenie, że swoimi siłami będziemy potrafili wydobyć z nich zysk. Potrzeba jednak pełnej świadomości, że w tego rodzaju inwestowaniu będzie wiele losowości, a przy tym posiadane zdolności muszą być ciągle na wysokim poziomie, słabszy dzień może zniweczyć bardzo dużo. Naszym atutem jest jednak to, że nie działamy według dowolnej strategii intuicyjnej, ale że wybieramy w finale taką, w której czujemy się najsilniejsi.

d/ Nie istnieje strategia aktywna odpowiednia dla nas, może co najwyżej jedynie pasywna

Nie każdy urodził się aktywnym inwestorem, który zawsze będzie odnosił sukcesy. Poszukiwanie na siłę dopasowanej strategii może skończyć się całkowitą klapą. Wg tego, co zawarł we wcześniej wspominanej książce Jason Williams, najgorzej pod tym względem wypadają neurotycy. Trzeba się z tym pogodzić zamiast tracić kapitał.

Ale to nie oznacza jeszcze konieczności całkowitej rezygnacji z giełdy. Być może lepiej zastosować w tej sytuacji albo całkowicie pasywne podejście (np. kupić ETFy i tyle) albo zastosować strategię sztangi. Polega ona na zainwestowaniu 90-95% kapitału pasywnie (ETFy, fundusze) a próbowaniu szczęścia ze pozostałymi 10% aktywnie, ale ze świadomością ich utraty. A nuż się uda.

e/ Brak umiejętności i wiedzy

Bez zdobycia stosownej, jak najszerszej wiedzy, poszukiwania odpowiedniej strategii mogą spełznąć na niczym. Jak bowiem próbować różne metody, taktyki bez ich znajomości? Podobnie ma się rzecz z umiejętnościami, każdy inwestycyjny styl wymaga zwykle innego ich zestawu. Jeśli ktoś ma spory problem z cierpliwością i odraczaniem nagrody, próbowanie długoterminowego podejścia może być błędem na tyle znaczącym, że uda się zrujnować nawet najlepiej działającą strategię. Wszystko sprowadza się tak naprawdę do nieznajomości siebie samego albo posiadania nierealnych przekonań o swojej mocy.

f/ Zbyt daleko idące oczekiwania

Pogoń za szybkimi, znaczącymi zyskami czy stosowane bardzo krótkich i częstych wejść „bo tak robią inni i wygrywają” może się okazać wiecznym gonieniem króliczka. Problemem w dopasowaniu może być ustawienie sobie zbyt wysoko poprzeczki, zbyt duże parcie na sukces albo niepotrzebne, ślepe naśladownictwo. Goni się wówczas wyobrażenia, a nie rzeczywistą do osiągnięcia przewagę.

g/ Dopasowanie to mit i potrzebny kompromis

Niewykluczone, że z tych wszystkich lub innych niewymienionych powodów nasze próby wpasowania domniemanie działającej strategii do naszych osobowościowych możliwości jest niemożliwe. I możemy nie odkryć dlaczego, albo ta wiedza przyjdzie dopiero z czasem.

W takim wypadku jedynym sensownym wyjściem jest KOMPROMIS. Polega ona na tym, że trzymamy się przede wszystkim takiej strategii, która „ma papiery” na wejście w zyskowność przy jej pomocy. Wszystko co musimy zrobić, to sami się dopasować do jej wymogów. To będzie trudne, ale na giełdę przychodzi się po zyski, a nie po komfort ich osiągania. Z czasem być może i po wielu obserwacjach i eksperymentach będziemy w stanie albo rozwinąć adaptacyjnie swoją osobowość albo odnaleźć wreszcie właściwą sobie strategię.

Jak widać kwestia dopasowania nie jest wcale takim oczywistym, zero-jedynkowym wyborem. Różnica poglądów na ten temat staje się oczywista i wymaga głębszej refleksji, którą starałem się podać pod rozwagę.

Kilka więcej porad w tym temacie wkrótce.

—kat–