Rewolucja AI, wersja giełdowa

Sztuczna inteligencja od momentu upublicznienia ChatGPT nabiera w powszechnym użytkowaniu niesłychanej dynamiki i nie bez powodu nazywa się ją rewolucją, na miarę tej, która zaczęła się od wynalezienia internetu.

Póki co my, inwestorzy, najbardziej odczuwamy ją w kursach spółek technologicznych, które w USA zrobiły niemal samodzielnie całe tegoroczne wzrosty indeksów. Tych wpływów będzie jednak więcej w każdym segmencie inwestycyjnej branży, więc trzymanie ręki na pulsie tych zmian uznaję ze swojej strony za nieodzowne.

Zresztą to całkiem przyjemne, pasjonujące i pouczające zajęcie. Spędziłem dziesiątki godzin nie tylko z ChatGPT i wtyczkami do niego, ale także z całą grupą innego rodzaju programów AI (lub może raczej SI- od Sztucznej Inteligencji), więc przez owo doświadczenie oraz wiedzę o inwestowaniu mogę dużo łatwiej przefiltrować ich użyteczność.

Jak wiadomo ChatGPT jest mocno niedoskonały, ale to jest zawsze koszt pierwszych chwil wszelkich kompleksowo złożonych nowości, które w wojnie o użytkowników zbyt szybko czasem pojawiają się na rynku. Dynamika tej rewolucji jest niesamowita i pewnie za rok dostaniemy AI w wersjach bez błędów i z niesamowitymi możliwościami. Mnie interesuje jak w praktyce pomogą nam w inwestowaniu.

ChatGPT mija się w wielu miejscach z faktami, nie daje rady z obliczeniami matematycznymi, nie jest aktualizowany od 2021 roku, nie ma wejścia na internet – by wymienić najważniejsze mankamenty. Jednakże dziesiątki godzin pozwoliły mi odkryć jego niesamowite zalety, związane z jego podstawową funkcją – językową i przy okazji doradczą/edukacyjną. Uznaję go za dużo lepszą maszynę niż Bing, który jest wpięty w sieć i oparty na płatnej wersji ChatGPT-4.

To oczywiste, że branża rzuciła się na AI z konkretnym celami: doradzaniem w inwestycjach, wyborem najlepszych spółek, konstrukcją portfeli, prognozowaniem i analizowaniem. To wszystko działa z trudem i ze znakiem zapytania o wiarygodność oraz aktualność, ale coraz to nowe możliwości są wychwytywane i eksploatowane. Z ciekawością to śledzę i będę nowinki oraz postępy opisywał na blogu i na naszym twitterze, a jest tego sporo i nawet w tak wąskim zakresie trudno za tym nadążyć.

Tym razem chciałem pokazać i skomentować eksperyment, który bezpośrednio polegał na zleceniu ChatGPT skonstruowania portfela spółek, które przyniosą najlepsze zyski. Ponoć odniosło to jak do tej pory sukces. Było dość szeroko opisywane w branżowych mediach, a choć informacje praktyczne są przedstawiane dość skąpo, to dają pewien obraz.

Eksperyment przeprowadził serwis FINDER i ogólny opis przedstawiono na ich stronie

->  https://www.finder.com/uk/ai-investing  

ChatGPT wyselekcjonował dla nich portfel 38 spółek, wg kryteriów, które stosuje 10 renomowanych funduszy, z którymi w tym eksperymencie konkurował. Dość skąpo wspomniano szczegóły tych kryteriów, poza tym, że były to: niski poziom zadłużenia, nieprzerwany wzrost w przeszłości (growth stocks), i assety, które dają przewagę nad konkurencją. Do portfela ChatGPW wybrał poniższe spółki, którym nadano taką samą wagę:

Johnson & Johnson, PepsiCo Inc ,Intuit Inc, ASML holding NV, Microsoft ,Coca-Cola, Accenture, Thermo fisher scientific, Visa, Nestle, Cisco, Illumina, Home Depot, Amazon, Taiwan semiconductor manufacturing company, Danaher Corporation, Alphabet, Meta, Intel Corporation, United health group incorporated, Mastercard, Netflix, NVIDIA Corporation, Johnson controls international, 3M Company, Adobe Advanced micro devices, Cigna Corporation, Honeywell International, Salesforce, Applied Materials, Berkshire Hathaway, Lowe’s Companies, Walmart, Lam research Corporation, Elevance Health Inc, Proctor and Gamble ,United Technologies.

Do konkurencji wybrano fundusze:

Fundsmith, Vanguard LifeStrategy 100% Equity A Acc, Vanguard LifeStrategy 60% Equity A Acc, Vanguard FTSE Dev Wld ex-UK Eq Idx £, Acc Vanguard LifeStrategy 80% Equity A Acc, Vanguard U.S. Eq Idx £ Acc, Vanguard FTSE Glb All Cp Idx £ Acc, HSBC FTSE All-World Index C Acc, Fidelity Index UK P Acc, Fidelity Index World P Acc

Okazało się, że po 10 tygodniach od utworzenia 6 marca 2023 portfel ChatGPT zyskał 4,32%, a średnia z zmiana funduszy wyniosła minus 1,04%. Tak wyglądały zmiany w obu portfelach:

ChatGPT okazał się lepszy podczas 90% dni eksperymentu. Sukces? Niekoniecznie, o tym za chwilę. Ale dobrze się sprzedaje.

Zwrócę uwagę, że większość z tych funduszy, które były konkurencją, to fundusze pasywne, a więc nie ma w nich żadnych kryteriów selekcji, kupują po prostu indeksy. Jak w takim razie znaleziono w nich owe 10 kryteriów, które zastosowano w zapytaniu do chatGPT? Nie wiem. Nie ma jednak problemu, by takie kryteria odszukać i zadać w pytaniach chatowi (tzw. promptach)

Najprościej rzecz ujmując ChatGPT konkurował z indeksami szerokiego rynku i pokonał je, więc jakiś plus trzeba zaliczyć.

Kolejna zastanawiająca rzecz: jak zmusili ChatGPT do dokonania tej selekcji? Żadna wersja nie ma dostępu do internetu, a więc nowych danych. Nie znam również wtyczki, która by to zrobiła, dopiero trwają beta testy, które wyglądają obiecująco. Inne AI nie mają również takich możliwości, choćby Bing oparty o ChatGPT-4 sprawuje się znacząco gorzej wg moich doświadczeń. Jedyna możliwość jest taka, że podczas dialogowania wrzucali do ChatGPT wszelkie dane i filtry. Sporo roboty, być może jednak dysponują własną wtyczką lub automatem, które to usprawniają.

Zwrócę też uwagę na pewien bias (skrzywienie) w wynikach: ChatGPT wybrał dla nich niemal wszystkie spółki z grupy FAAMG+, czyli giganty technologii. Tak się składa, że akurat te spółki w tym roku rosły najsilniej, m.in. napędzane popytem na wszystko związane z AI. Dzięki temu znacząco pokonały indeksy. To musiało znaleźć odzwierciedlenie w tym eksperymencie. Pytanie czy udałoby się dokonać skutecznej selekcji w innych warunkach, np. w 2022, gdy mega-techy spadały silniej od rynku.

Ale puenta będzie zaskakująca i zamknę ją w 3 punktach poniżej.

Otóż nie ma żadnej gwarancji, że ChatGPT wykonał rzeczywiście jakąś analizę i podał oparte na faktach wyniki selekcji! Jego działanie opiera się na intuicji i statystycznym doborze słów, w ograniczonym zbiorze treningowych danych, a nie na logice myślenia. Bywa, że pytany nie jest w stanie w ogóle lub poprawnie wykonać zadania, co łatwo sprawdzić. Ponieważ jest zaprogramowany, by odpowiedzi udzielić zawsze, gdy to możliwe, więc kombinuje na podstawie znanych sobie schematów, ale niekoniecznie faktów!

To jednak nie przeszkadza temu, że faktycznie może wygrywać z indeksami. Podkreślę: wygrywać, ale to nie znaczy uzyskiwać bezwzględne zyski, znaczy tylko szansę, że jeśli indeksy spadną o np. 10%, to powyższy portfel zaliczy stratę 7%, a więc mniejszą. To może niektórych poszukiwaczy rozczarować.

Taki rodzaj selekcji za pomocą AI może jednak działać niezależnie od wszystkich ograniczeń. Dlaczego? Otóż wydaje się, że ChatGPT wybiera po prostu intuicyjnie najbardziej popularne statystycznie spółki, przez co mają one większą szansę na lepsze zwroty z uwagi na zainteresowanie rynku. A takie zainteresowanie rodzi impet, pod który podczepiają się technicy i fundusze. I to może być cała tajemnica tego mechanizmu. Nie trzeba go więc od razu odrzucać, bo jest w nim pewien sens rynkowy.

—kat—