Pozostało jeszcze poszukanie odpowiedzi na drugie pytanie z wpisu inicjującego kwestie linii trendu: skąd taka atencja względem tego narzędzia u analityków i jak praktycznie wycisnąć z niego jakieś brzęczące lub szeleszczące korzyści.

Ja również jestem gorącym miłośnikiem Analizy Technicznej więc jeśli ktoś podejrzewa, że chciałbym dokonać w niej rewolucji albo ukraść należny jej respekt, to niestety jest w głębokim błędzie 🙂 Ja tylko chciałbym przywrócić w niej i wobec niej prawidłową równowagę. Co to znaczy – odpowiedź na końcu.

Wróćmy jednak w tym celu do naszej technicznej linii trendowej. Już wiemy, że jest tylko odległą kuzynką metody statystycznej, że precyzja jej rysowania to wolna amerykanka i że ogromny wpływ na jej przebieg ma sposób kompilacji danych w wykres. To gdzieś są w takim razie ukryte konfitury ? Dlaczego pojawia się z taką namiętnością w większości analiz?

Oto kilka na ten temat, niekoniecznie alternatywnych, obserwacji:

1/ Linia trendu ma określać kierunek rynku: spadkowy, wzrostowy lub boczny (beztrendowy)

Zaraz, zaraz, skąd analityk wie, że jest trend boczny ? Linia trendu biegnie równolegle do poziomej osi wykresu? Ciężko mi nawet sobie taki fakt z przeszłości przypomnieć… A jeśli jest nieco wobec osi nachylona to jaki kąt owego nachylenia odróżnia trend od beztrendzia? Czy ktoś kiedyś widział jakieś zalecenia odnośnie tego kąta? A więc mamy problem… Trzeba by posłużyć się intuicją? Jednym z najzawodniejszych instrumentów w inwestowaniu giełdowym ? Niekoniecznie – są inne narzędzia. Linią trendu określimy jedynie, i to w przybliżeniu, sam wzrost lub spadek. Mam lepszy pomysł. Ów czerwony bohomaz poniżej to moja prywatna linia trendu. Ona nawet czasem biegnie równolegle do podłogi. Czyż nie jest użyteczniejsza w określeniu kierunku od z takim trudem rysowanej prostej ? Każda inna krzywa jest w tym od linii trendu lepsza.

moja-linia.jpg

2/ Linia trendu jest nieelastyczna i dlatego czasem następują jej przebicia, określające zmianę trendu.

Trend to opoka A.T., w długim terminie częściej ma on zapędy do kontynuacji niż zmiany kierunku. Czy na pewno? Spójrzmy na wykres poniżej. Pokazuje on jak w miarę rozwoju trendu przebijane i rysowane są z konieczności od nowa kolejne linie trendowe. Oczywiście z perspektywy czasu widzimy tylko tę ostatnią, przebitą na dobre. Nikt nie zawraca sobie już głowy tymi wcześniejszymi, tzw. fałszywymi wybiciami. A one były kosztowne. I było ich po drodze więcej ale postarałem się wyodrębnić sekwencję w jakiej mogły po kolei powstawać te najważniejsze.

wig20.jpg

Nad tym grobem panuje jednak zwykle cisza. W A.T. historia się powtarza, z fałszywymi przebiciami niestety również. W tym trendzie spadkowym wyszły circa 4 fałszywki i 1 wybicie prawdziwe. Trafność – 20%. Bardzo marnie. To pierwsza bolesna lekcja jaką odbiera adept A.T. Ale nie analityk…

3/ Linia trendu działa jako wsparcie podczas wzrostów i opór w spadkach

Sytuacja podobna jak paragraf wyżej-jak sobie narysujesz tak będzie cię wspierać i oporować, każdemu ów poziom wyjdzie więc z różną dokładnością. A milimetr niedokładności w rysowaniu na pierwszym ekstremum oznacza pół centymetra różnicy w poziomach po 100 dniach na wykresie. Fałszywe przebicia wyrysowane wyżej są właśnie owymi obszarami opór/wsparcie ale problem pozostaje ten sam – najlepiej widać je z perspektywy czasu, gdy ?poprawną” linię trendu rysuje się na nowo a wówczas trafność skacze nam do 80%. Na papierze. W czasie rzeczywistym jest sporo niższa.

4/ Linia trendu to wdzięczny obiekt analitycznej twórczości

Pobłażliwość dla braku precyzji jej rysowania (mimo jednoznacznej definicji) powoduje, że w analizie można wcisnąć dowolny jej przebieg, wielokrotnie poprawić tłumacząc to fałszywym wybiciem, zmieniać kąty, dodawać inne linie niższego rzędu, stworzyć niemal pole bitwy wokół jej przebić, wybić, odbić, muśnięć i ślizgów. Dość spora subiektywność tworzenia daje bogactwo możliwości interpretacji, złudzenia kontroli nad rynkiem i co najważniejsze – nie wymaga określenia szczegółowych ustawień. Bo już każdy inny wskaźnik wymaga podania choćby okresu wziętego do jego wyliczenia przez co łatwo zweryfikować skuteczność jego i analityka. Nikt nie zweryfikuje linii trendu bo nikt się nie bawi w kodowanie i testowanie tak zawodnego narzędzia, którego nie stosuje się w systemach, a we wszelkich strategiach używa się całej palety innych metod pomiaru trendu ale nie tą. Linia trendu to więc jedynie elegancki i efektowny gadżet analityczny gdyż jego wartość użytkowa w tradingu jest niewielka. Nie daje żadnej przewagi nad rynkiem a wręcz sam tworzy nieefektywności po stronie inwestora zamiast eksploatować te po stronie rynku.

Wszystkie te drobiazgowe rozważania miały na celu wskazanie dwoistej natury Analizy Technicznej. Linia trendu przynależy do tej ciemniejszej strony, którą cechuje duża subiektywność, niereplikowalność i w rezultacie zawodność, z ograniczoną możliwości weryfikacji. Ale te wady są właśnie parawanem dla niezasłużonej popularności, pozornej prostoty i zwodniczego poczucia kontroli. Wszystkie te elementy rzutują jednak na całość odbioru Analizy Technicznej i one właśnie rzucają na nią długi cień ułomności oraz stanowią cel krytyki jej przeciwników. Wynoszenie tego typu narzędzi do rangi sztuki jest niczym innym jak rąbaniem drzewa siekierą z ruchomym trzonkiem – czasem uda się kawałek odrąbać ale więcej w tym filozofii niż efektywności!

–*Kathay*–

39 Komentarzy

  1. Jacek

    "Nikt nie zweryfikuje linii trendu bo nikt się nie bawi w kodowanie i testowanie tak zawodnego narzędzia, którego nie stosuje się w systemach"

    *******************************************************************
    Description : TrendLines Automatic Long Entries
    Provided By : Omega Research, Inc. (c) Copyright 1999
    ********************************************************************
    *******************************************************************
    Description : TrendLines Automatic Short Entries
    Provided By : Omega Research, Inc. (c) Copyright 1999
    ********************************************************************

  2. Lucek

    ======================
    Trendline – adjustable
    ======================
    —8

  3. GiełduGiełdu

    @Jacek
    Popieram tę uwagę. Mam kolegę, który był fanem stosowania dywergencji pomiędzy wskaźnikiem RSI a ceną Close. Analizował godzinami wykresy, rysował te swoje linie i cmokał z podziwem…… Przytaczał dziesiątki przykładów z własnego tradingu (realizowanego w fazie wzrostowej ostatnich lat)…..

    Ale coś, napisałem dla niego porsty system w TradeStation, który boleśnie zweryfikował jego wiarę w dywergencje. Kolega się tak załamał, że przestał inwestować, dobrze zrobił bo było to w marcu ubiegłego roku…

    Tak samo zapewne jest ze zwolennikami linii trendu.
    Pozdrowienia,
    GiełduGiełdu

  4. Mike

    TradeStation, Amibroker i podobne, to tylko narzędzia. Też złapałem się w pułapkę fascynacji. Wyszukany afl wskazujący Pivot Points. Wyniki super! Historycznie niezawodny. Bessa, hossa, niewazne! Tez cmokałem.
    Tylko jest takie narzędzie w Ami, które pokazało dosłownie krok po kroku bezmyślność zasady. Formuła znajdowała kandydata na punkt K i cacy, kupowało, tylko za kilka świeczek, pojawił sie lepszy kandydat i "K" znikało pojawiając sie w nowym miejscu. Podobnie z "S". Gdybym uwierzył….
    Jest cena dzis, bedzie cena jutro. Ten Pan, kto ja zgadnie.

  5. gzalewski

    @ Mike
    to troche jak z Maximum Profit System z Metastocka, co jakis czas pojawial sie w necie fascynat tej famtastycznej techniki. Do czasu az zaczal korzystac z sygnalow i szybko zauwazyl, ze jakos sie zmieniają 🙂

  6. Lucek

    Dzisiejszy Pivot Point to 2564,667 dla kontraktów na Wig20.
    Po dojsciu do do 2564 kurs odbił jak od sufitu.

    W sieci są tony róznych tekstów na temat wykorzystania Pivotów.

  7. Mike

    @Lucek
    Od każdej reguły są wyjątki. 😉

  8. Lucek

    Oczywiście, ze są wyjątki.
    Dlatego stosujemy stopy, wg tego co uczyli nas na studiach PA:)

  9. TS

    "W sieci są tony róznych tekstów na temat wykorzystania Pivotów."

    i codziennie przynajmniej jeden z nich się sprawdza

    Pozdrawiam,
    TS
    😀

  10. bartol

    Ha,Ha…dobre…a gdy nie zadziałają pivoty to zawsze można powiedzieć że "mapa" zadziałała…

  11. Lucek

    @bartol

    idiota nie rozróznia pojęcia "stop na ostatniej górce" od "mapy".
    Wybór należy do ciebie.

  12. astanczak

    Lucek ostrzeżenie – znów zaczynasz obrażać klientów biura.

  13. Lucek

    Dla wielce szanownych klientów biura wykres z zaznaczonym pivotem (niebieskie kropki)
    oraz poziomami mapy (ciągła szara linia), aby odpowiedzieli sobie czy jak nie pivot to "mapa" zadziała.

    http://charts.dacharts.com/2008-08-27/Lucek_2min_1.png

    Oczywiście jeśli moderator na to zezwoli:)

  14. astanczak

    >Oczywiście jeśli moderator na to zezwoli:)

    nie ma idiotów w tekście, więc moderator może tylko podziękować za aktywność 🙂

  15. hg

    link nie dziala Lucek

  16. Lucek

    Nie działał przez pewien czas, gdyż jakiś człowiek, który Broń Boze nie jest idiotą,
    dorzucił do mojego wykresu butelkę płynu do zmywania marki "Lucek":)))
    No boki zrywać, a ja jak ten idiota musiałem to usunąć.:)
    Ale już jest ok, więc tylko czekać gdy powtórzy swój wyczyn.

  17. hg

    yyyyyyyyyy ale chyba cos zjechales z tematu 😉 Jaki znow plyn? 😉

  18. hg

    A tak w ogole Lucek – uzywasz TS8.3 ( with Owndata)? z danymi przez DDE od staticy ?

  19. hg

    A tak w ogole Lucek – uzywasz TS8.3 ( with Owndata)? z danymi przez DDE od staticy ? I co masz na mysli przez mape – poszczegolne S1,2,3, R1,2,3, ?

  20. Lucek

    @hg
    Mógłbym Ci dokładnie wszystko wytłumaczyć, ale przeczyta to ogół czytelników forum.
    Także idiota, który bawi się jak dziecko (idioci mają uszkodzone mózgi).
    http://charts.dacharts.com/2008-08-27/Lucek_2min_1.png

    @astanczak
    Proszę nie pouczać mnie nigdy więcej, abym nie obrażał klientów biura.
    Ja nie obrażam klientów Waszego biura, to Wasz klient obraża mnie.

  21. gzalewski

    @ jacek

    a sprawdzales jak to automatyczne wyznaczanie linii trendu w TS działa?

  22. Jacek

    Średnio, ale w zasadzie działa 😉

    Możesz sprawdzić – wrzuciłem sygnały i indykator na forum Futures.pl:
    http://www.futures.pl/?did=139&wdid=11145

  23. kathay

    Lucek – każdy kolejny twój „idiotyczny” komentarz kasuję i nawet nie zamierzać tłumaczyć dla czego. Wiesz z praktyki jak to działa.

  24. Lucek

    Może się odniesiesz do problemu, który poruszyłem?

    Co do kasowania przez Ciebie moich komentarzy, to wiesz z praktyki,
    że mi to zwisa. Nie chce wiedzieć, "dla czego" :))))

  25. hg

    Lucek – pisz – exnergy(at.)gmail.com Bo moze mowisz o tym co ja inaczej nazywam 😉 mam nadzieje ze roboty nie wysledz amohego maila w ten sposob

  26. hg

    < skasowano przez moderatora>

  27. exnergy

    Panowie Szwagry 😉

    Ostatnio znow zauwazylem na forach aktywnosc KP oslawionego wtapiacza, "Janosica". Jego kolejny szalony pomysl przypomnial mi moja wczesniejszą ideę – stworzenia farmy traderskiej przy instytucjach polskich (bankowych itp). Gdzie pod nadzorem i przy wsparciu naszych najlepszych "traderów" moglibysmy na rynkach swiatowych szukac kapitalu. Jak wiadomo u nas kapitalu malo ;), wiec to taki wydzwiek patriotyczny.. Ale przy okazji szansa na rozwoj tej dziedziny, tego zawodu, szansa dla wielu ludzi, szansa dla nas..

    Bron Boze nie robic jak to KP wymyslil, zeby kazdy dal po pare stów i on bedzie zarzadzac.. hehe… Nie tu ma byc dyspersja w Asset management i co mozna z tego miec.. np efekty przesuniecia np. takiego strzalu stochastycznego.. No jjuz w szczegoly tu nie wchodzmy..

    Bo zamiast sie walić na rodzimym rynku i jeden drugiemu chleb wydzierac.. to warto by tak troche zdobyc "pomocy zachodniej" ;).

    Zwrcam sie tu szczegolnie do Panów z Bossy. Wiem, ze macie pewne cechy organizacyjno-techniczne ktore moga pomoc jako swoisty kamien wegielny.

  28. kathay

    Lucek ty jakiś niesamowicie pechowy chyba jesteś ! Gdzie tylko pojawisz się na forum, blogu, grupie nie trwa długo zanim dostajesz bana, jesteś kasowany lub ignorowany a wreszcie sam trzaskasz drzwiami żegnając się na zawsze. I to tylko po to żeby za chwilę zademonstrować wszystkim swoją amnezję i wrócić w tym samym marnym stylu co zawsze. Jakoś nie mogę sobie przypomnieć nikogo innego tak krzywdzonego przez niewdzięczny świat za swoją wspaniałomyślność.

    Skoro uważasz, że „wisi ci” kasowanie postów i regulamin tego mini forum to polecę bardzo otwartym tekstem – jeśli nie spodoba mi się chociaż przecinek w twoich komentarzach to kasuję je bez sentymentów.

  29. exnergy

    lucek, kathay.. a w czym problem? Ja wiem w czym. Lucek – wytrawny trader traci cierpliwosc w trakcie tradingu, to potemkazdy objaw glupoty go irytuje..

    Kathay.. Wyluzuj z tym kasowaniem 😉 Jak sie beda spierac to bedzie akcja, to bedzie wiecej ruchu wokol Bossy i chyba o to tutaj chodzi? No przeciez nie o edukację.. Raczej taka mala hodowla spekulantów co prowizje generują ;). Hihi.

  30. Alicja

    Jaka akcje masz na mysli?

    Bo jak na razie to tu scieka testosteron…

    I rozmowy sprowadzane do poziomu magla…

  31. exnergy

    Alicja a ty znowuz jakimis feminizmem bijesz po oczach ;). Przy okazji – jakby gdzie nie spojrzec to te same twarze. Alcjia, Lucek, Kthay, co forum, to ci sami ludzie.

    Heh, moze wiem skad te wycieczki osobiste – otoz na polskich forach BRAK NAPRAWDE RZECZOWYCH informacji w mysl idei "traders help traders". Kazdy pilnuje swojej miedzy – czyzby to historycznie wyniesione z doswiadczen pokolen?
    Ja jestem na czasem obecny na wielu zagranicznych forach, to zal nieraz jak widze jak zachowuja sie niektorzy Polacy. Czy mi nie potrafimy inaczej?

    Dlatego mowie – wyslalem do paru instytucji moj pomysł tworzenia farmy traderskiej z wyraznym celem pozyskania kasy od zachodnich graczy 😉 . Ale pewnie butnosc polskiego chlopa nie daje temu pomyslowi urosnac..

  32. Alicja

    Najpierw prowokujesz a potem piszesz o osobistych wycieczkach?
    Zagladam tylko na 2 fora – futures oraz bossa wlasnie po to zeby czegos sie dowiedziec, poczytac wiec przestan generalizowac.
    Jezeli brak ci rzeczowych informacji to dlaczego nie rozmawiasz?
    Ja naprawde z przyjemnoscia poczytam, zastanowie sie

  33. Lucek

    Szanowni Państwo;

    Serwer charts.dacharts.com zawiera tysiące wykresów.
    Każdy może wrzucić każdego dnia dowolną ilość.
    Po zalogowaniu się na serwerze, można poszczególne wykresy sciągać na swój komputer.

    Czy ktoś może mi powiedzieć, czym złamałem reguły tego bloga,
    czym kogoś obraziłem dając link do SWOJEGO wykresu?
    Ten link był podany tylko tutaj.
    Tylko ktos kto czyta tego bloga mógł ściągnąć mój wykres,
    dodać butelkę "Lucka" i ponownie wrzucić to na serwer pod tą samą nazwą.
    Kathay nazywa to moim pechem, Państwo nazwijcie to po swojemu.
    Ta operacja powtórzyła się dwukrotnie w dniu wczorajszym.
    Istotnie, mam cholernego pecha, tyle tysięcy wykresów wisi na tym serwerze,
    trafiło na mnie.:)
    Komu zależy, aby ludzie tracili pieniądze?

  34. bartol

    Lucek nie rżnij głupa…to nie chodzi o to że zamieszczasz wykresy…tylko o to że każdy kto ma inne zdanie niż ty jest od razu idiotą….

  35. Lucek

    @bartol
    zaryzykuję i napiszę podobnie: nie rżnij głupa! Przeczytaj swój wpis, jeszcze raz.

    Zobaczysz, że twój wpis zostanie a mój prawdopodobnie zostanie uzunięty:)

  36. exnergy

    @Alice:

    "Najpierw prowokujesz a potem piszesz o osobistych wycieczkach?
    Zagladam tylko na 2 fora – futures oraz bossa wlasnie po to zeby czegos sie dowiedziec, poczytac wiec przestan generalizowac.
    Jezeli brak ci rzeczowych informacji to dlaczego nie rozmawiasz?
    Ja naprawde z przyjemnoscia poczytam, zastanowie sie"

    No dobra to ja proponuję dykusję nt. tzw zlecen zaporowych czyli 3 cyfrowych wolumenowo w arkuszu zleceń.

    Skad sie biora, jakie maja i kiedy znaczenie, czy na nie nie reagowac czy nie..

    To bedzie cos naprawde przydatnego.

    @Lucek – Jaką butelkę?

  37. bartol

    @exnergy

    …nie mów że niesłyszałeś nigdy o formacji ‚butelki’…
    mapa butelka = 20 punktów dziennie 😉

  38. Lucek

    @bartol

    dopisz CODZIENNIE i podkreśl wężykiem, jasiu!

  39. mwojciechowski

    @All
    Zamykam możliwość dodawania komentarzy pod tym wpisem.
    W przypadku gdy dyskusja na tym poziomie przeniesie się pod inne wpisy
    będziemy wycinać posty obraźliwe oraz nic nie wnoszące w temacie.

Komentarze są zamknięte.

Opinie, założenia i przewidywania wyrażone w materiale należą do autora publikacji i nie muszą reprezentować poglądów DM BOŚ S.A. Informacje i dane zawarte w niniejszym materiale są udostępniane wyłącznie w celach informacyjnych i edukacyjnych oraz nie mogą stanowić podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej. Nie należy traktować ich jako rekomendacji inwestowania w jakiekolwiek instrumenty finansowe lub formy doradztwa inwestycyjnego. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.

Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.