Część ludzi prosi się o straty finansowe

Wyobraźcie sobie, że kilka lat po wyjściu z więzienia twórca Amber Gold zakłada nowy biznes – Amber Diamond, który oferuje wysokooprocentowane lokaty w diamenty. Czy znalazłby ludzi gotowych powierzyć mu swoje oszczędności?

Myślę, że nie miałby z tym większych problemów. Izabella Kaminska z FT Alphaville zwróciła uwagę na olbrzymią popularność piramid finansowych tworzonych przez rosyjskiego oszusta – Siergieja Mawrodiego. Stworzone przez niego piramidy finansowe działają w wielu państwach, od Południowej Afryki przez Indie po Chiny i oferują od 30% do 100% zysku miesięcznie.

Rzecz w tym, że Mawrodi jest przestępcą skazanym za oszustwa finansowe, który spędził ponad 4 lata w rosyjskiej kolonii karnej. W latach 90. stworzył w Rosji piramidę finansową – MMM, do której Rosjanie wpłacili ponad 100 mln dolarów. MMM ogłosiła niewypłacalność w 1997 roku. Zanim Mawrodi trafił do więzienia w 2007 roku zdołał stworzyć inne piramidy finansowe, między innymi Stock Generation w USA. Kandydował także do rosyjskiej Dumy (i został wybrany) z programem wykorzystania pieniędzy publicznych do pokrycia strat, które poniosły ofiary jego oszustw finansowych.

Co ciekawe, obecne przedsięwzięcia Mawrodiego też mają w swojej nazwie MMM co teoretycznie powinno ułatwić potencjalnym ofiarom dotarcie do prawdy o ich założycielu. Jedno z nich MMM Global w całości opiera się na bitcoinach i jak twierdzi Mawrodi to właśnie transakcje uczestników MMM Global, zwłaszcza z Chin, odpowiadają za podwojenie kursu bitcoina w ostatnich dwóch miesiącach. Ten szczegół może sugerować skalę popularności piramidy finansowej Mawrodiego. Inną oznaką popularności może być także fakt, że działaniem piramid zaczynają się interesować media i duże instytucje. W RPA przed machinacjami Mawrodiego ostrzega między innymi Południowoafrykańska Partia Komunistyczna.

Najnowsze wcielenie piramid Mawrodiego jest rodzajem spółdzielni, której członkowie pomagają sobie przesyłając pieniądze. Po zadeklarowaniu gotowości wsparcia i wpłacaniu zadeklarowanej sumy uczestnik otrzymuje możliwość otrzymania wsparcia na tą samą kwotę. Przy czym jej wysokość rośnie o 30% miesięcznie (albo o 100%). Kwotę potencjalnego wsparcia zwiększają też bonusy początkowe albo opublikowanie na YouTube osobistej reklamy piramidy finansowej. Jak za chwilę stanie się jasne, sposób w jaki Mawrodi wykorzystał popularne na świecie tendencje sugeruje olbrzymią sprawność w oszukańczym procederze, którym się zajmuje.

Zresztą, nawet użycie w tym kontekście słowa „oszukańczy” może nie być właściwe bo piramidy finansowe na swoich stronach ostrzegają między innymi, że nikt nie oferuje żadnych gwarancji a każdy uczestnik może stracić wszystkie wpłacone pieniądze. Myślę jednak, że dużo większą siłę oddziaływania mają kalkulatory szczęścia pokazujące do jakiej kwoty zwiększy się po roku wpłacona suma:

kalkulator szczescia MMM

Moim zdaniem sukces, który w ostatnich kilku miesiącach odnosi Mawrodi pokazuje ograniczenia edukacji finansowej. Po pierwsze, mówimy w tym przypadku o przestępcy i oszuście, o którym informacje są dostępne natychmiast po wpisaniu jego nazwiska w Google. Po drugie, mówimy tutaj o stopach zwrotu, które nie tylko muszą się wydać podejrzane (podejrzane było kilkanaście procent rocznie oferowane przez Amber Gold) ale po prostu nie mogą zostać inaczej wytłumaczone jak przez oszustwo i mechanizm piramidy finansowej. Mimo tych dwóch gigantycznych sygnałów ostrzegawczych Mawrodi nie ma problemu z rekrutowaniem nowych uczestników.

Warto też zwrócić uwagę na deklarowane tło ideologiczne działań Mawrodiego. W manifeście  odwołuje się do dwóch popularnych motywów: przekonania o niesprawiedliwym charakterze świata i niechęci do systemu bankowego: Współczesny świat jest zły. Jest nieludzki, krzywdzący i niesprawiedliwy. To jest świat pieniędzy a nie świat dla ludzi. To jest świat dla tych, którzy tworzą pieniądze: bankierów, finansistów, urzędników i milionerów. A ludzie są tylko pionkami w tej grze. Pełnią rolę służących. Dlaczego bankierzy pracują mniej a zarabiają setki razy więcej?

Piramida finansowa, którą stworzył Mawrodi jest aktem rebelii milionów zwykłych ludzi przeciwko finansowemu niewolnictwu. Rebelii, w której mogą zarobić 30% miesięcznie a przy tym mieć przekonanie, że pomagają innym ludziom wyrwać się z niewoli systemu rezerw cząstkowych.

Moim zdaniem Mawrodi wykorzystuje bardzo silny efekt psychologiczny. Poprzez nawiązanie z potencjalnymi uczestnikami emocjonalnej i ideologicznej więzi neutralizuje zagrożenie związane z krytycznym myśleniem. Skoro uczestnicy MMM mają razem z Mawrodim toczyć walkę z finansowym niewolnictwem to nie będą powątpiewać w szczerość jego motywów ani sprawdzać jaki mechanizm wypracowuje 30% zysku miesięcznie. Na początku roku, przy okazji opisywania działań Zbigniewa Stonogi na NewConnect, zwróciłem uwagę na niebezpieczeństwo związane z łączeniem motywacji emocjonalnej i ideologicznej z aktywnością inwestycyjną. Jestem przekonany, że będzie przybywać przedsięwzięć, które przez odwoływanie się do ideologicznej wspólnoty będą starały się nakłonić ludzi do nienajlepszych inwestycji.

Działania i sukcesy Mawrodiego to także dobry pretekst by zapytać o to jak bardzo państwo, w postaci aparatu regulacyjnego, powinno chronić lekkomyślnych i chciwych ludzi przed robieniem sobie finansowej krzywdy. Odpowiedź na to pytanie w dużym stopniu determinuje stosunek do regulacji, w tym regulacji w sektorze finansowym. Część czytelników będzie argumentować, że skoro część ludzi wręcz prosi się o krzywdę to być może najlepszym rozwiązaniem będzie pozwolić im jej doświadczyć. Jednak kolejne sukcesy Mawrodiego pokazują, że trwałość wyciąganych z takich przeżyć lekcji jest w skali całego społeczeństwa ograniczona. Co więcej, ofiarami oszukańczych machinacji bardzo często padają ludzie, którzy najmniej mogą sobie na to pozwolić.

4 Komentarzy

  1. Gzalewski

    Nie tylko by znalazl, ale nawzajem by sie przekonywali, ze beda spryciarzami
    https://blogi.bossa.pl/2013/04/12/w-tych-dniach-wszyscy-jestesmy-gornikami/

  2. uptake

    Tak przy okazji, skoro ten wpis został wyciągnięty „W przypadku tajemniczego projektu, jaki jest Bitcoin, nie wiadomo, czy właśnie nasza „koparka” nie wykonuje skomplikowanych obliczeń mających na celu stworzenie superkomputera (vide Archos z Robokalipsy), genialnego algorytmu tradingowego, który załatwi sam Goldman Sachs, czy może do wyprodukowania broni nowej generacji.”

    To było pisane serio?

  3. gzalewski

    Pisane jak najbardziej serio.
    Inna sprawa to metaprzekaz 🙂

  4. qqq

    Quis custodiet ipsos costodes?..chyba volenti non fit iniuria..byle ryzykowac swoim majątkiem:)..mozna zabronić przedsiębiorcy inwestować w hiperryzykowne projekty?..nawet absurdalne?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska S.A. w celu: zapewnienia najwyższej jakości naszych usług oraz dla zabezpieczenia roszczeń. Masz prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich sprostowania, a jeżeli prawo na to pozwala także żądania ich usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Masz także prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Więcej informacji w sekcji "Blogi: osoby komentujące i zostawiające opinie we wpisach" w zakładce
"Dane osobowe".

Proszę podać wartość CAPTCHA: *

Opinie, założenia i przewidywania wyrażone w materiale należą do autora publikacji i nie muszą reprezentować poglądów DM BOŚ S.A. Informacje i dane zawarte w niniejszym materiale są udostępniane wyłącznie w celach informacyjnych i edukacyjnych oraz nie mogą stanowić podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej. Nie należy traktować ich jako rekomendacji inwestowania w jakiekolwiek instrumenty finansowe lub formy doradztwa inwestycyjnego. DM BOŚ S.A. nie udziela gwarancji dokładności, aktualności oraz kompletności niniejszych informacji. Zaleca się przeprowadzenie we własnym zakresie niezależnego przeglądu informacji z niniejszego materiału.

Niezależnie, DM BOŚ S.A. zwraca uwagę, że inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych środków. Podjęcie decyzji inwestycyjnej powinno nastąpić po pełnym zrozumieniu potencjalnych ryzyk i korzyści związanych z danym instrumentem finansowym oraz rodzajem transakcji. Indywidualna stopa zwrotu klienta nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym danego instrumentu finansowego i jest uzależniona od dnia nabycia i sprzedaży konkretnego instrumentu finansowego oraz od poziomu pobranych opłat i poniesionych kosztów. Opodatkowanie dochodów z inwestycji zależy od indywidualnej sytuacji każdego klienta i może ulec zmianie w przyszłości. W przypadku gdy materiał zawiera wyniki osiągnięte w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika na przyszłość. W przypadku gdy materiał zawiera wzmiankę lub odniesienie do symulacji wyników osiągniętych w przeszłości, to nie należy ich traktować jako pewnego wskaźnika przyszłych wyników. Więcej informacji o instrumentach finansowych i ryzyku z nimi związanym znajduje się w serwisie bossa.pl w części MIFID: Materiały informacyjne MiFID -> Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe.